Komitet za nematerijalnu baštinu Uneska danas je donio odluku kojom je element "Branje trave ive na Ozrenu" upisan na Reprezentativnu listu nematerijalne baštine čovječanstva.
Odluka je donesena na sjednici Komiteta održanoj u Port Luisu, na Mauricijusu, a "Branje trave ive na Ozrenu" treći je elemenat koji je upisan, nakon Zmijanjskog veza i Konjičkog drvorezbarstva, saopšteno je iz Ministarstva civilnih poslova BiH.
Komisija BiH za saradnju sa Uneskom nominovala je "Branje trave ive na Ozrenu" za upis na Reprezentativnu listu svjetskog nematerijalnog kulturnog nasljeđa na inicijativu Ministarstva prosvjete i kulture Republike Srpske i Muzeja u Doboju.
U odnosu na susjede, stanovništvo Ozrena je mnogo duže zadržalo znatan broj tradicionalnih elemenata u izvornoj formi, a među njima i određene oblike narodne medicine.
Najpoznatiji oblik nematerijalnog kulturnog nasljeđa u tom smislu je običaj branja trave ive, koji se isključivo održava na dan kada pravoslavni hrišćani obilježavaju 11. septembar, Usjekovanja glave Svetog Jovana Krstitelja. Vjekovna je praksa branja ive na ovaj dan, kao i kontinuitet vjerovanja o njenoj izuzetnoj ljekovitoj moći ukoliko je ubrana na dan Usjekovanja.
Ubrana iva koristi se tokom godine kao čaj, pomiješana s medom ili se potapa u rakiju, a stanovnici tog kraja tako je koriste kada su bolesni, ali i preventivno, te je rado poklanjaju kao najvredniji dar.
Stanovnici skoro u bukvalnom smislu vjeruju u davno skovanu izreku da "trava iva od mrtva pravi živa", a običaj se na vrlo spontan način prenosi na mlađe generacije, koje su aktivni učesnici u branju, ali i konzumiranju ive tokom cijele godine.
U prošlosti običaj je bio isključivo vezan uz narodnu medicinu. Danas je pored svoje primarne uloge "Branje trave ive na Ozrenu" integracioni element lokalnog stanovništva i posredno čuvar ozrenske tradicionalne nošnje, pjesme i igre, navodi se u saopštenju.
