Kompletna krvna slika sa biohemijom nedvosmisleni je početak pretraga koje daju smjernice ljekarima koje god simptome da osjećamo, ali i kada želimo da se rutinski iskontrolišemo. Jedan od njenih najvažnijih segmenata je leukocitarna formula.
Koje znakove ne smijemo da ignorišemo?
Brojni su uzroci koji mogu da prouzrokuju promjenu parametara u krvnoj slici: od akutnih, do hroničnih. Ono što je važno znati je da bi sve zdrave osobe trebalo da najmanje jednom godišnje urade analizu kompletne krvne slike sa biohemijom, budući da mnoga stanja i bolesti mogu biti potpuno asimptomatski.
Što se tiče znakova koje tijelo šalje a koje ne smijemo zanemariti, oni mogu biti veoma šarenoliki. Ljekari upozoravaju da zavise od toga u kom dijelu krvne slike je došlo do promjene (kojoj lozi krvnih ćelija) i koji tačno parametri su promijenjeni. Do promjene može da dođe u nivou eritrocita, leukocita ili trombocita, a pojava simptoma može biti pojedinačna ili kombinovana. Najčešće su to:
- hronični umor;
- slabost;
- malaksalost;
- vrtoglavica;
- glavobolja;
- groznica;
- mučnina;
- povraćanje;
- pojava modrica ili krvarenja bez udarca;
- otok ili crvenilo bilo gdje na tijelu;
- bol u zglobovima;
- promjena broja otkucaja srca;
- variranje nivoa krvnog pritiska.
Šta je leukocitarna formula?
Diferencijalnu ili leukocitarnu formulu čini nekoliko parametara sa različitom ulogom. Leukociti ili bijela krvna zrnca u koje spadaju limfociti (Lym), neutrofili (Neu), eozinofili (Еoz), monociti (Mono) i bazofili (Bazo). Promjena u nivou bilo koje vrste krvnih ćelija indikator je mogućih zdravstvenih problema. Uopšteno, promjena u količini leukocita ukazuje na borbu organizma protiv nekog patogena ili mikroorganizama.
Kada su nam povišeni limfociti, najvjerovatnije smo u nekoj virusnoj infekciji. Neutrofili daju povećanje u ukupnom broju leukocita, a indikator su bakterijske infekcije u organizmu. Еozinofili ukazuju na alergijsku reakciju, a za povišene monocite takođe se vezuju virusne infekcije, posebno u dječjoj populaciji. Kada se promijeni nivo bazofila u ukupnoj količini leukocita, moguće je da u tijelu postoje toksične materije.
Kompleksna uloga krvnih ćelija
Krvne ćelije u našem tijelu imaju ne samo transportnu ulogu cirkulacijom (prenos kiseonika, nutrijenata, produkata katabolizma i hormona), već i učešće u regulaciji tjelesne temperature i pH nivoa. Ono na šta prije svega ukazuju vrijednosti u krvnoj slici a posebno leukocitarna formula, jeste njihova protektivna uloga i zaštita tijela od štetnih uticaja patogena, odnosno infektivnih procesa. Kontrola parametara u kompletnoj krvnoj slici važna je i za praćenje procesa hemostaze.
Leukocitarna formula i kompletna krvna slika: Kada ih treba uraditi?
Ljekari savjetuju da se nivo leukocita i leukocitarna formula obavezno provjere kada postoji sumnja na neku virusnu ili bakterijsku infekciju, kao i kod jakih reakcija za koje se pretpostavlja da su ih izazvale alergije. Takođe, kada su se kod osobe pojavili neuobičajeni simptomi koji ranije nisu postojali, a koji ne prolaze ili se intenziviraju. Mališanima bi trebalo uraditi kompletnu krvnu sliku kada navrše šest mjeseci, a leukocitarnu formulu na svaki mogući simptom infekcije.
Što se tiče ostalih krvnih ćelija i nivoa važnih parametara, treba provjeravati nivo hemoglobina, hematokrita, feritina i eritrocita, posebno ako postoji sumnja na anemiju ili krvarenja (vidljivih i nevidljivih golim okom).
