Mjesec oktobar je Međunarodni mjesec prevencije karcinoma dojke. Različitim manifestacijama i aktivnostima tokom ovog mjeseca nastoji se potaknuti i povećati svijest populacije o učestalosti i težini ovog oboljenja.
Veoma važno je kako se pravilno i redovno kontrolisati da bi se bolest otkrila u ranoj fazi.
Šta je rak dojke?
Najčešći zloćudni tumor kod žena. Rijetko se javlja prije 20. godine života, a najčešći je između 55. i 70. godine života. Ova bolest prijeti sve većem broju žena, a najveći uzrok je mala informisanost i neredovni pregledi.
Svaka osma žena će tokom svog života oboljeti od raka dojke, a svake godine se u BiH dijagnostifikuje više od 1.400 novih slučajeva ove bolesti.
Karcinom dojke se može pojaviti u svakoj životnoj dobi. Najčešći je oko i nakon menopauze. Rizik za razvoj karcinoma dojke je češći kod osoba kod kojih postoji pozitivna porodična anamneza (rak u porodici), zatim kod žena sa ranom menarhom i kasnom menopauzom, kod žena koje nisu rađale, kod žena koje su prvo dijete rodile nakon tridesete godine života, koje duže vrijeme koriste hormonsku terapiju, alkohol, duvan, koje su gojazne i fizički neaktivne.
Važnu ulogu u nastanku karcinoma dojke imaju i genetski (nasljedni) faktori (mutacije gena).
Nedostatak fizičke aktivnosti, učestalo konzumiranje hrane bogate nezdravim masnoćama i prerađenim ugljenim hidratima, pušenje i konzumacija alkohola – predstavljaju jedne od dokazanih faktora rizika. Pored navedenog, sve više istraživanja pokazuje važnu povezanost karcinoma dojke i stresa i stresnih situacija kojima su žene često izložene.
Međutim, karcinom dojke je izlječiv u 90 odsto slučajeva ako se otkrije na vrijeme, a važnu ulogu u ranom otkrivanju imaju samopregledi i redovne ultrazvučne i mamografske kontrole.
Sa samopregledom dojki preporučuje se započeti nakon dvadesete godine života i obavljati ga jednom mjesečno. Do četrdesete godine života dovoljan je klinički i ultrazvučni pregled jednom godišnje ili jednom u dvije godine. Nakon četrdesete godine, preporučuje se klinički pregled jednom godišnje i mamografija svake dvije godine, uz redovni samopregled jednom mjesečno. Žene sa pozitivnom porodičnom anamnezom, trebale bi započeti sa mamografskim pregledima od 35. godine jednom godišnje. Žene starije od 69. godina dogovaraju se o učestalosti mamografije sa izabranim ljekarom.
Mjesec borbe protiv raka dojke je jedina inicijativa pod kojom cijeli svijet može da se udruži u borbi protiv globalne epidemije raka. Ružičasti oktobar u svijetu se obilježava od 1985. godine, u preko 40 zemalja.
