Zdravlje sistema za varenje dugo je smatrano ključnim faktorom opšteg zdravlja organizma, ali je naučna zajednica tek nedavno počela u potpunosti da razumijeva njegovu ulogu u razvoju autoimunih bolesti.
Koncept propusnih crijeva (poznat i kao intestinalna permeabilnost) dobija sve više pažnje, jer istraživanja pokazuju da poremećaji u crijevnoj barijeri mogu da budu pokretač autoimunih reakcija u tijelu.
Iako su autoimune bolesti složeni poremećaji, čiji uzroci često ostaju nepoznati, sve je više dokaza da oštećenje crijevne sluznice igra ključnu ulogu u njihovom razvoju.
Autoimune bolesti su stanja u kojima imuni sistem greškom napada sopstvene ćelije i tkiva, misleći da su štetni uljezi. Umjesto da štiti tijelo od virusa i bakterija, imuni sistem tada proizvodi antitijela protiv zdravih ćelija, što dovodi do zapaljenja, oštećenja organa i različitih zdravstvenih problema.
Uzroci autoimunih bolesti nisu u potpunosti poznati, ali se vjeruje da genetika, faktori okoline, infekcije i propusna crijeva mogu igrati važnu ulogu. Neke od najčešćih autoimunih bolesti su reumatoidni artritis, lupus, Hašimotov tireoiditis, celijakija, dijabetes tipa 1, multipla skleroza, psorijaza.
Studije o propustljivosti crijeva
Crijevna barijera ima presudnu ulogu u održavanju ravnoteže između apsorpcije hranjivih materija i zaštite organizma od štetnih supstanci. Kada postane propusna, nesvareni proteini, toksini i patogeni, mogu da prođu u krvotok, pokrećući niz imunoloških odgovora, koji zatim dovode do hronične upale i autoimunih reakcija. Ova hipoteza, poznata i kao hipoteza propusnih crijeva, sada se istražuje u kontekstu mnogih autoimunih bolesti, uključujući i sindrom iritabilnih crijeva (IBS).
Povezanost crijevne propusnosti i autoimunih bolesti, postaje jedno od najzanimljivijih područja u medicinskim istraživanjima. Dok se tradicionalni pristupi liječenju autoimunih bolesti uglavnom fokusiraju na kontrolu simptoma i suzbijanje imunog odgovora, novija istraživanja sugerišu da obnavljanje zdravlja crijeva može da bude ključ za rješavanje osnovnog problema.
Studija objavljena u Nature Reviews Gastroenterology & Hepatology ukazuje na to da dugotrajna oštećenja crijevne sluzokože i posljedična propustljivost crijeva mogu da budu uzrok mikrobiološkog disbalansa koje pokreće autoimune reakcije.
Druga studija objavljena u stručnom časopisu Journal of Autoimmunity donosi zaključak da oštećena crijevna barijera, koja se javlja u slučajevima celijakije i dijabetesa tipa 1, ima ključnu ulogu u pokretanju autoimunih procesa. Ova studija naglašava da „propusna crijeva” omogućavaju ne samo prolaznost štetnih materija, već i aktivaciju imunog sistema koji napada vlastite ćelije i tkiva.
