Veliki kašalj prenosi se kapljično, a prve simptome osjetićete tek nedjelju, do dvije dana nakon zaražavanja.
Veliki kašalj uzrokuje gram negativna bakterija Bordetella pertusis, piše "Stetoskop".
Izvor bolesti je isključivo bolesnik koji je zarazan 2-4 nedjelje od početka bolesti. Bolest je tipična kapljična infekcija, ulazna vrata su sluzokože respiratornog trakta.
Obolijevaju najčešće predškolska djeca od 1-5 godina ali i odojčad.
Klinička slika
Nakon inkubacije koja traje 7-14 dana bolest prolazi kroz tri stadijuma:
Kataralni stadijum – karakteriše se suvim neproduktivnim upornim kašljem koji nije praćen temperaturom.
Traje prosečno nedelju dana, a zatim kašalj postaje sve intenzivniji, češći noću.
Stadijum zacenjivanja – uz neproduktivan suv kašalj javlja se paroksizmalni, spazmodičan kašalj, u napadima praćen zacenjivanjem.
Kašalj je češći noću, a može biti isprovociran hranjenjem, hladnim vazduhom, uzbuđenjem. Napad traje 1-2 minuta i sastoji se od 3-8 revolucija. Započinje dubokim udahom iza koga slijedi isprekidan izdah.
Sljedeći udisaji su otežani zbog refleksnog spazma larinksa i glotisa pa se čuje piskav huk čime podsjeća na kukurikanje ili njakanje magarca (iz tih razloga se u narodu zove magareći kašalj).
Na kraju napada bolesnik iskašlje malo staklaste ljepljive sluzi, a često uslijedi i povraćanje. Ovi napadi umaraju dijete, ono se obično pridržava za sto, krevet pri kašljanju, lice mu je podbulo, crveno, oči zakrvavljene, suzne, usta otvorena, jezik isplažen (facies pertussica). Nakon napada nastupa refrakterna faza kada se nikakvim dražima ne može izazvati kašalj. Ovaj stadijum traje 2-3 nedjelje.
Stadijum rekonvalescencije – broj zacenjivanja se smanjuje i skraćuje, nema povraćanja.
Bolesnik se bolje hrani i spava, oporavlja se . Do potpunog izlječenja dolazi kroz 2-3 nedjelje ili mjesec dana.
Komplikacije
Mogu biti bakterijske u vidu bronhopneumonija, mehaničke zbog povećanih pritisaka intrakranijalno (krvavljenja na konjunktivi, mozgu, uhu, na nos), intraabdominalno (nastajanje kila, prolaps rektuma i anusa), intratorakalno (emfizem pluća, pneumotoraks) i nervne u vidu kome, konvulzija, pareza, paraliza, encefalitisa.
Dijagnoza
Postavlja se na osnovu anamneze, kliničke slike i toka, laboratorijskih analiza, radiografije pluća, izolacije uzročnika, seroloških analiza.
Liječenje
Kauzalna terapija se sprovodi antibioticima, tokom 14 dana i simptomatskom terapijom-fenobarbiton, solbutamol, kortikoidi, u posebno teškim slučajevima je indikovana intubacija i veštačka ventilacija.
Prevencija infekcije se sprovodi aktivnom vakcinacijom koja je obavezna, zaključuje pomenuti portal.
