Dezodoransi su postali neizostavni dio svakodnevne higijene i pomažu nam da se osjećamo svježe i samouvjereno. Iza prijatnog mirisa i osjećaja svježine, međutim, kriju se potencijalno opasni sastojci koji mogu da imaju negativne posljedice po zdravlje.
1. Jedinjenja aluminijuma: Više od znojenja
Jedinjenja aluminijuma, najčešće aluminijum-hlorohidrat, koriste se u antiperspirantima za smanjenje znojenja. Oni začepljuju znojne žlijezde, ali neki naučnici smatraju da bi njihova dugotrajna upotreba mogla da bude povezana sa povećanim rizikom od raka dojke i Alchajmerove bolesti. Istraživanja još nisu dala konačne odgovore.
2. Parabeni: Tihi hormonski poremećaji
Parabeni su konzervansi koji sprečavaju rast bakterija i gljivica u kozmetičkim proizvodima. Ova jedinjenja, međutim, mogu da imitiraju estrogen i poremete hormonalni balans u tijelu. Povezani su sa problemima reproduktivnog zdravlja i razvojem tumora dojke.
3. Ftalati: Skrivene ubice reproduktivnog zdravlja
Ftalati se koriste za stabilizaciju mirisa u dezodoransima. Neki ftalati, kao što su dibutilftalat (DBP) i dietilftalat (DЕP), povezani su sa endokrinim poremećajima, smanjenjem plodnosti i razvojnim problemima kod djece. Izloženost ovim hemikalijama može da bude štetna, naročito za trudnice i djecu.
4. Triklozan: Antimikrobni agens sa lošom reputacijom
Triklozan je antimikrobni sastojak koji se koristi za smanjenje bakterija koje uzrokuju neprijatan miris. Njegova dugotrajna upotreba, međutim, može da doprinese razvoju otpornosti na antibiotike i da poremeti rad štitne žlijezde. Povezan je, takođe, sa alergijskim reakcijama i iritacijom kože.
5. Propilen glikol: Od omekšivača do alergena
Propilen glikol služi kao omekšivač i nosač aktivnih sastojaka u dezodoransima. Iako se smatra relativno bezbijednim, kod nekih ljudi može da izazove iritaciju kože i alergijske reakcije, naročito kod osoba sa osjetljivom kožom ili ekcemom.
Kako se zaštititi?
Pročitajte sastav proizvoda koji kupujete. Obratite pažnju na etikete proizvoda i izbjegavajte dezodoranse koji sadrže aluminijum, parabene, ftalate, triklozan i propilen glikol.
Razmotrite korišćenje prirodnih ili organskih dezodoranasa koji ne sadrže štetne hemikalije. Sastojci kao što su soda bikarbona, kokosovo ulje i esencijalna ulja mogu da budu dobra zamjena.
Možete da pripremite i svoj dezodorans kod kuće, koristeći jednostavne i bezbjedne sastojke.
Dezodorans kroz vijekove
Dezodoransi su razvijani tokom vijekova, ali prvi moderni dezodorans kakav danas poznajemo, pojavio se krajem 19. vijeka.
Upotreba sredstava za smanjenje neprijatnih mirisa datira još iz drevnih civilizacija. Stari Еgipćani i Grci koristili su mirisne ulja i druge prirodne supstance kako bi prikrili tjelesne mirise.
Prvi moderni dezodorans, nazvan "Mam", pojavio se 1888. godine. Ovaj dezodorans u obliku kreme je razvila Еdna Marfi, a proizvod se reklamirao kao sredstvo za smanjenje neprijatnih mirisa ispod pazuha.
"Mam" je bio prvi dezodorans koji je bio komercijalno dostupan i postavio je temelje za razvoj budućih proizvoda.
Antiperspiranti, koji ne samo da prikrivaju miris već i smanjuju znojenje, pojavili su se kasnije. Prvi antiperspirant, nazvan "Еverdraj", lansiran je 1903. godine. Ovi proizvodi su sadržali aluminijumske soli koje začepljuju znojne žlijezde i time smanjuju znojenje.
Uvođenje rol-on dezodoransa, inspirisanog kuglicom za hemijsku olovku, donijelo je 1960-tih revoluciju u primjeni proizvoda. Rol-on dezodoransi su postali popularni zbog svoje jednostavnosti i efikasnosti u primjeni.
Sprejevi i dezodoransi u stiku postali su popularni 1980-tih i 1990-tih.
(Politikin magazin)
