Na današnji dan, prije 29 godina, započeta je Mitrovdanska ofanziva u Nevesinju, kada su združene snage Hrvatskog vijeća odbrane i tzv. Armije Republike Bosne i Hercegovine potpomognute jedinicama Vojske Republike Hrvatske, kao i raznim paravojnim formacijama i mudžahedinskim borcima, napale na srpske položaje u Hercegovini.
Neprijateljsku silu su dočekali pripadnici nevesinjske i bilećke brigade.
Ofanzivi je prethodila operacija “Lipanjska zora”. Tom prilikom je srpsko stanovništvo protjerano iz doline Neretve. Poslije toga, 8. novembra 1992. godine na Mitrovdan združene hrvatske i muslimanske snage su krenule u dalje napade na nevesinjsku brigadu. Cilj im je bio da zauzmu cijelu Hercegovinu.
Napad je počeo rano ujutru 8. novembra. Prvo je počela snažna artiljerijska paljba koju je pratio juriš pješadije. Glavnina napada je išla preko sela Vranjevići, gdje su položaje držali bilećki dobrovoljci vojvode Rada Radovića.
Na početku, veliki gubici su izostali zbog nešto lošije popunjenosti linija uslijed praznovanja Mitrovdana. Ubrzo poslije toga na prvoj liniji su uskoro počeli da se pojavljuju borci koji su dolazili neposredno sa proslave krsne slave. Pored njih, tu su bili i starci, žene, djeca, „svi koji su mogli da drže pušku” ili pomognu na neki drugi način. Ranjenici su bježali iz bolnice da bi branili svoj grad i narod.
Vojska Republike Srpske je uspjela da zadrži položaje i time ostvari značajnu pobjedu. Ovo je bila jedna od posljednjih zajedničkih akcija hrvatskih i muslimanskih snaga, koji su početkom 1993. počeli otvoreni međusobni sukob koji je, uz manje prekide, trajao do kraja rata.
Mostarsko-nevesinjsko ratište je ostalo jedno od najžešćih ratišta u ratu u Bosni i Hercegovini. Zbog velikog prostora i relativno malog broja boraca na obje strane, često je dolazilo do “probijanja” linije i vraćanja iste.
Stalne tenzije su eskalirale novim žestokim napadom tzv. ABiH, tačno dvije godine kasnije, poznatim kao Druga mitrovdanska ofanziva.
Prema nekim podacima, u Mitrovdanskoj ofanzivi srpske snage su raspolagale sa svega 5.000 vojnika, od čega je 42 poginuo i 750 ranjeno. S druge strane, hrvatsko-muslimanske snage imale su čak 40.000 vojnika, od kojih je 580 poginulo i 1.300 ranjeno.
Širom Srpske obilježen Mitrovdan - krsna slava BORS-a
Širom Srpske parastosima, prisluživanjem svijeća i polaganjem vijenaca na spomen-obilježja poginulim borcima, obilježen je Mitrovdan - krsna slava Boračke organizacije Republike Srpske.
Centralna proslava Mitrovdana održana je u Srpcu.
Predsjednik Skupštine Boračke organizacije opštine Sokolac Željko Lalić istakao je danas da se mnogi nisu pomirili s tim da Republika Srpska treba da postoji, zbog čega se Srpska i dalje mora čuvati i braniti.
Načelnik opštine Sokolac Milovan Bjelica čestitao je krsnu slavu Mitrovdan predsjedniku BORS-a generalu Milomiru Savčiću i svim boračkim kategorijama, ističući veliki doprinos srpskih boraca u odbrani Republike Srpske i srpskog naroda na područjima gdje su Srbi živjeli od 1992. do 1995. godine, kada je 21. novembra i verifikovana Republika Srpska i međunarodno periznata u Dejtonu, a mjesec dana potom i ovjerena u Parizu.
Predstavnici trebinjske Boračke organizacije, grada Trebinja, Udruženja djece poginulih boraca "Nasljeđe" i Policijske uprave Trebinje danas su položili cvijeće kod spomenika braniocima Trebinja od 1992. do 1996. godine, povodom Mitrovdana - krsne slave Boračke organizacije Republike Srpske.
Potpredsjednik Boračke organizacije Trebinje Maksim Mrakić kaže da je najmanje što se može na današnji dan sjetiti se saboraca koji su živote dali za odbranu Republike Srpske da bismo danas živjeli u miru. On je poručio da odavanje pošte i služenje pomena najmanje što se može učiniti za borce, te istakao da položaj boraca u cijeloj Republici Srpskoj, pa tako i u Trebinju, nije na zavidnom nivou.
Svetom liturgijom, lomljenjem slavskog kolača, pomenom i polaganjem cvijeća na spomen obilježje, u Nevesinju se obilježavaju Mitrovdanske bitke, Dan opštine i krsna slava Boračke organizacije.
Boračka organizacija opštine Brod obilježila je danas krsnu slavu služenjem Svete liturgije u Hramu Pokrova Presvete Bogorodice, osveštanjem slavskog žita i lomljenjem slavskog kolača.
Predsjednik Skupštine opštinske Boračke organizacije Radoslav Kokić čestitao je slavu svim borcima Republike Srpske, ističući da je ovo dan kada se sjećaju poginulih i ranjenih saboraca.
Predsjednik Predsjedništva Boračke organizacije Brod Zoran Vidić kaže da je u izradi i nova odluka o dopunskim pravima demobilisanih boraca, ratnih vojnih invalida i porodica poginulih boraca, koje se finansiraju iz budžeta opštine Brod.
Boračka organizacija opštine Višegrad obilježila je danas krsnu slavu Mitrovdan, a osim slavskog obreda, služeni su liturgija i parastos za poginule borce u Hramu Presvete Bogorodice, te položeni vijenci kod centralnog spomen-obilježja borcima poginulim odbrambeno-otadžbinskog rata.
Predsjednik Predsjedništva Boračke organizacije Višegrad Svetozar Guzina rekao je da je Mitrovdan ove godine obilježen skromnije zbog pandemije virusa korona.
Načelnik opštine Višegrad Mladen Đurević je u svoje ime i u ime opštine Višegrad čestitao svima koji proslavljaju Mitrovdan, sa željom da slave dugo.
U Novom Gradu položeni su vijenci i prislužene svijeće kod centralnog spomen-obilježja poginulim borcima Vojske Republike Srpske, a potom je upriličen slavski obred i slavski ručak.
- Trudimo se da svi članovi ove organizacije budu pomognuti u akcijama koje realizuje lokalna uprava. Boračka organizacija i druge organizacije proistekle iz minulog rata imaće podršku i u narednom periodu - rekao je načelnik opštine Miroslav Drljača.
Predsjednik Boračke organizacije Novi Grad Marinko Gačić naveo je da je pravo na mjesečni borački dodatak ostvarilo 360 demobilisanih boraca iz ove lokalne zajednice mlađih od 65 godina. U redovima Novogradske brigade bilo je 5.500 boraca, njih više od hiljadu je ranjeno, a od 348 poginulih boraca iz Novog Grada 248 su bili pripadnici ove brigade. Brigada je odlikovana Ordenom Nemanjića.
U Spomen-sobi u Milićima danas je, obavljen obred lomljenja krsnog kolača i služen parastos za poginule u proteklom odbrambeno-otadžbinskom ratu.
Predsjednik Boračke organizacije opštine Milići Dragutin Đuričić izjavio je novinarima da je na području ove lokalne zajednice poginuo 231 borac i 31 civil, te da je ovo poseban dan kada se vraćaju sjećanja na saborce koji su živote dali za odbranu Republike Srpske.
Boračka organizacija opštine Istočno Novo Sarajevo obilježila je danas krsnu slavu, služenjem Svete liturgijom u crkvi Svetog Đorđa na Vracama, te služenjem parastosa poginulim borcima i polaganjem vijenaca na centralnom krstu na Vojničkom groblju.
Predsjednik Boračke organizacije Istočno Novo Sarajevo Dragiša Tuševljak rekao je novinarima da je slava Boračke organizacije prilika da se oda pomen poginulim saborcima i da se ukaže na sve teškoće koje su pred njima.
Govoreći o inicijativi Gradskog vijeća Sarajeva da se skine spomen–ploča na Vracama, posvećena srpskim borcima, Tuševljak je ponovo istakao da ona nikoga ne vrijeđa, već da simbolizuje okupljanje srpskog stanovništva 1992. godine da se suprotstavi neprijatelju koji ga je napadao.
Načelnik Opštine Istočno Novo Sarajevo Jovan Katić rekao je da su se predstavnici Boračke organizacije, kao i gradske i lokalne vlasti, danas okupili da odaju počast svim poginulim i stradalim borcima i da se zahvale svim živim pripadnicima Vojske Republike Srpske.
- Ovo je još jedna prilika da se prisjetimo značaja koji su oni dali u stvaranju Republike Srpske i opstanku srpskog naroda na ovim prostorima - rekao je Katić.
U Hramu Pokrova Presvete Bogorodice u Gradišci služeni su liturgija i pomen poginulim borcima odbrambeno-otadžbinskog rata.
Predsjednik Gradske boračke organizacije Gradiška Milovan Gagić rekao je da je slava Boračke organizacije prilika da još jednom pomenu poginule saborce i na slavskom ručku ugoste predstavnike ustanova i organizacija sa kojima sarađuju.
U Hramu Rođenja Presvete Bogorodice u Kotor Varošu danas su služeni liturgija i parastos poginulim borcima.
Arhijerejski namjesnik kotorvaroški Milenko Narić služio je pomen za poginule borce Vojske Republike Srpske, te im odao zahvalnost, ističući da se bol i tuga porodica ne mogu umanjiti, ali da sjećanje na njih treba da ostane trajno.
Predstavnici Boračke organizacije i opštine položili su vijence kod spomen-obilježja poginulim borcima odbrambeno-otadžbinskog rata, nakon čega su u prostorijama ove organizacije upriličeni obred lomljenja slavskog kolača i slavski ručak.