Napad muslimanskih snaga na Zalazje i Sase na Petrovdan 1992. godine bio je samo jedan u nizu napada na srpska sela Podrinja u kojima su mučki ubijani srpski civili, a obaveza Republičkog centra za istraživanje rata, ratnih zločina i traženje nestalih lica je da te zločine dokumentuje, izjavio je v.d. direktora Centra Viktor Nuždić.
Povodom predstojećeg obilježavanja 32 godine od stradanja Srba u Zalazju kod Srebrenice, Nuždić je rekao Srni da je veliki broj Srba zarobljenih tog 12. jula u Zalazju bio odveden u Srebrenicu, a zatim ubijen i njihova tijela su pronađena 2010. godine.
On je naveo da je jedan od zarobljenih bio sudija Slobodan Ilić zbog koga je protiv ratnog komandanta muslimanskih snaga u Srebrenici Nasera Orića i vođen sudski proces pred pravosuđem BiH.
"Ovaj proces završio je sramnom oslobađajućom presudom za Orića", ukazao je Nuždić.
On je podsjetio da su za zločine u Zalazju, osim Nasera Orića, bili optuženi Izet Arifović koji je prvostepeno osuđen na 10 godina zatvora i umro, Suad Smajlović osuđen na tri godine, te Amir Salihović koji je oslobođen.
Ovom zločinu, naglasio je Nuždić, prethodilo je ubistvo narodnog poslanika Gorana Zekića u zasjedi na putu između Srebrenice i Zalazja 8. juna 1992. godine, što je bila jasna poruka Srbima u Zalazju šta im se sprema.
"Napad na Zalazje uslijedio je mjesec dana nakon ubistva Zekića i tada je ubijeno devet lica. Ovaj napad je Vojska Republike Srpske uspjela da odbije, a onda je na Petrovdan uslijedio strašan napad muslimanskih snaga", istakao je Nuždić.
Nuždić je ukazao da je obaveza Republičkog centra da sve ove zločine dokumentuje da se ne zaborave s obzirom na to da, prema mišljenju pravosudnih institucija na nivou BiH, ne zaslužuju pravdu.
On je naveo da je Republički centar u Atlasu zločina nad Srbima 1992. godine evidentirao zločin nad Srbima u Zalazju i Sasama.
"Ovo su samo neki od zločina koje smo evidentirali u Atlasu. U našoj analizi tokom 1992. godine evidentirali smo 26 masovnih stratišta srpskih sela srednjeg Podrinja, te još dva velika stratišta početkom 1993. godine Kravice i Skelani", rekao je Nuždić.
Nuždić je naglasio da je Republički centar ovo uradio kako bi ostao trajni dokument šta se dešavalo Srbima na području Podrinja i kako bi ukazali da su i Srbi bili žrtve na ovom prostoru, i to ne samo u Odbrambeno-otadžbinskom ratu, već da je to nastavljena praksa iz Drugog svjetskog rata.
Tog tragičnog Petrovdana jake muslimanske snage iz Srebrenice pod komandom ratnog komandanta u Srebrenici Nasera Orića, nastavile su sistematsko i plansko etničko čišćenje Srba u ovoj i susjednoj bratunačkoj opštini započeto u aprilu te godine.
Upale su u više srpskih sela ubijajući, pljačkajući i paleći sve što su stigle.
Osim 69 ubijenih na Petrovdan 1992. godine, nestalo je i zarobljeno još 22 Srba od kojih se 10 i dalje vode kao nestali, a veliki broj je ranjen.
Nakon mučenja i zlostavljanja u srebreničkim logorima svi su ubijeni, a posmrtne ostatke njih 10 slučajno je pronašao tim za traženje nestalih iz Tuzle 10. juna 2011. godine u Zalazju, prilikom traženja muslimanskih žrtava.
Poslije više od godinu dana, ti posmrtni ostaci su identifikovani i sahranjeni 2012. godine na Petrovdan, dva su pronađena i sahranjena ranije, a za još 10 Srba nestalih tog dana i dalje se traga.
