Pravni zastupnik Republike Srpske Lazar Stjepanović u svojoj kolumni kaže da je diskriminacija BiH nad Republikom Srpskom jedan od uslova međunarodne zajednice koji se svakodnevno ispunjava. Kolumnu prenosimo u cjelosti:
"Kada se govori o Bosni i Hercegovini i njenoj integraciji u Еvropsku uniju, prva asocijacija na to jesu postavljeni uslovi/prioriteti koji su navodno potrebni da se ispune da bi se otvorili pregovori za pristupanje. Riječ „navodno“ u prethodnoj rečenici nije stavljena slučajno, jer zapravo uslovi koji su stavljeni na papir nisu oni uslovi koje jedna zemlja treba da ispuni, već su to uslovi koji se stavljaju mimo papira i iza zatvorenih vrata. Dovoljno je uzeti za primjer Ukrajinu, koja se trenutno nalazi u oružanom sukobu sa Rusijom a Еvropska unija baš u ovim trenucima donosi odluku o otvaranju pregovora za pristupanje. Kada se napravi paralela između Bosne i Hercegovine i Ukrajine, s jedne strane imamo zemlju koja izgleda ne ispunjava ni minimum uslova da bi se njen status o ulasku u ЕU mogao razmatrati, već dobija tapšanje po ramenu i novo obećanje kako je jako blizu cilja, a s druge strane imamo zemlju u kojoj traju oružani sukob, koja trenutno zbog tog sukoba ne znam gdje se graniči sa drugim zemljama ali ipak korača ka Еvropskoj uniji ubrzanim procesom.
Međutim, o dvostrukim standardima i hipokriziji evropske zajednice je suvišno trošiti riječi, jer je previše primjera koji bi se mogli navesti a koji dokazuju da je to sada već njihova ustaljena praksa.
S druge strane, jedan uslov koji je za međunarodnu i evropsku zajednicu jako bitan, a koji Bosna i Hercegovina svakodnevno ispunjava jeste diskriminacija nad Republikom Srpskom kao jednom od „ravnopravna“ dva entiteta i Srbima kao jednom od tri „konstitutivna“ naroda. Iako je taj uslov odavno ispunjen, svako novo djelovanje kojim se vrši kako neposredna tako i posredna diskriminacija nad Republikom Srpskom i Srbima smatra se prihvatljivim i dobrim za evropski put BiH.
Da cilj ovog teksta nije stvaranje pogrešne slike ili širenje netačnih navoda, već isključivo ukazivanje ono što je de facto tako, dovoljno je uraditi retrospektivu skorašnjih događaja koji potvrđuju gorenavedeno.
Republika Srpska je u periodu od dana potpisivanja Dejtonskog mirovnog sporazuma, pa do danas, uredila svojim zakonskim aktima svojinske odnose na nepokretnostima na teritoriji Republike Srpske, a ustavni osnov za donošenje svih zakona je sadržan u Amandmanu XXXII tačka 6. na član 68. Ustava Republike Srpske. Na sličan, gotovo identičan način, svojinske odnose na nepokretnostima na teritoriji Federacije BiH, regulisala je i Federacija BiH.
Dakle, postupajući isključivo u okviru svojih ustavnih nadležnosti Republika Srpska je donosila zakonske akte, pa tako i Zakon o nepokretnoj imovini.
Međutim, ideja o ravnopravnom, suverenom i nediskriminatornom položaju Republike Srpske i Federacije BiH nikada nije stvarno i potpuno prihvaćena od strane međunarodne zajednice, pa tako i ovaj zakon nije mogao biti prihvaćen kao ustavan i legalan, već kao akt kojim se „narušava“ suverenitet Bosne i Hercegovine.
Da bi se minimalizacija položaja Republike Srpske nastavila te svela na položaj koji Dejtonski mirovni sporazum ne predviđa, u Krivičnom zakonu Bosne i Hercegovine se mimo zakonodavne procedure i mimo zakonodavnom organa (Parlamentarne skupštine BiH) pojavljuju krivična djela koja za cilj imaju isključivo pokušaj zastrašivanja jednog dijela BiH, odnosno Republike Srpske, ako se pokušaju na legalan način suprotstaviti nelegalnom i nelegitimnom predstavniku OHR-a.
Pokretanje i vođenje krivičnog postupka, na osnovu nepostojećeg krivičnog djela, protiv predsjednika Republike Srpske koji je izvršavao svoju ustavnu dužnost predstavlja, između ostalog, grubo kršenje odredbi Еvropske konvencije o ljudskim pravima. Iako postoji eklatantno kršenje člana 6. i 7. Еvropske konvencije, evropska zajednica ne vidi to kao korak unazad ka njoj, već naprotiv, to javno podržava i odobrava.
Pored napada na instituciju Predsjednika Republike Srpske kroz navedeni krivični postupak, ni Dan Republike nije mogao proći drugačije. Deveti januar je datum koji postoji u svakoj drugoj državi, odnosno datum kada jedna država slavi svoj dan rođenja, međutim Republici Srpskoj nije dozvoljeno da takav dan ima u svom kalendaru. Tog devetog januara su se mogle čuti isključivo poruke ljubavi, ponosa i mira, poruke kojima se poručuje da svako treba biti ponosan na svoje porijeklo, naciju i vjeru, istovremeno uvažavajući druge vjere i nacije, ipak Republika Srpska je tog dana okarakterisana kao separatistička i ratnohuškačka koja širi poruke mržnje.
Ministar odbrane BiH Zukan Helez podnio je krivične prijave protiv određenog broja funkcionera iz Republike Srpske koji su prisustvovali ceremoniji proslave navodeći kako je to uradio isključivo da bi zaštitio Ustav Bosne Hercegovine. Međutim, u njegovoj izjavi postoji očigledna kontradikcija, jer proslavom 9. januara nije prekršen Ustav BiH te iz tog razloga nije bilo ni osnova za podnošenje krivične prijave. Krivičnu prijava zbog 9. januara ministar je trebao podnijeti isključivo i jedino protiv pripadnice Oružanih snaga BiH i ostalih lica koja su palila zastavu Republike Srpske u Zenici te protiv napadača na zamjenika ministra odbrane BiH Aleksandra Goganovića. Ministar Helez bi na taj način pokazao prije svega kolegijalnost prema svom radnom kolegi, ali i iskrenu težnju da zaista djeluje u pravcu poštovanja Ustava BiH, i time ne bi stao na stranu lica koja su svojim postupcima poručili da ne poštuju Ustav BiH i da Srbi u BiH nisu konstitutivan odnosno ravnopravan narod sa Bošnjacima kako to i sam ustav garantuje..
A posljednji u nizu diskriminatornih poteza prema Republici Srpskoj učinjen je 18. januara 2024. godine, kada je Ustavni sud BiH zasjedao i donio odluke iako u svom sastavu nema sudija iz reda srpskog naroda kako to predviđa član 6. Ustava BiH.
Paradoks koji se ogleda u ovakvom postupanju Ustavnog suda BiH jeste upravo taj što je, prema odredbama samog ustava, Ustavni sud taj koji treba da poštuje ustav i štiti njegove norme.
Ova navedena kratka retrospektiva događaja pokazuje da Bosna i Hercegovina, iako ovakvim postupanjem i djelovanjem vrši neposrednu i posrednu diskriminaciju nad institucijama Republike Srpske i Srbima kao jednom od tri konstitutivna naroda, ima u tome podršku evropske i međunarodne zajednice, te ako je to predviđeno kao nepisani 15. prioritet za ulazak u Еvropsku uniju, on je zasigurno ispunjen."
