Srpska pravoslavna crkva (SPC) proslavlja danas praznik posvećen Svetom velikomučeniku Pantelejmonu.
Sveti Pantelejmon rodom je iz Nikomidije (današnji grad Izmitu u Turskoj) od majke hrišćanke i oca neznabošca. Majka mu se zvala Evula, a otac Evstorgije.
Kao mladić, Pantelejmon je izučio ljekarske nauke. Sveštenik Ermolaj prizva ga k sebi, nauči ga vjeri Hristovoj i krsti ga.
Sveti Pantelejmon čudotvorno je izliječio jednoga slijepca, koji se nakon toga krstio. To je izazvalo zavist ljekara koji su uzalud pokušavali da izliječe ovog čovjeka. Stoga su oni optužili Pantelejmona kao hrišćanina.
Pantelejmon izađe na sud pred cara Maksimijana, gdje objavi da je hrišćanin. Pred carem izliječi jednog uzetog čoveka od dugotrajne bolesti. Ovo čudo mnoge neznabošce privuče hrišćanstvu.
Car Svetog Pantelejmona stavi na muke, ali Gospod mu se javljao nekoliko puta i iscjeljivao ga je. Na kraju, na gubilištu, on je kleknuo i počeo da se moli. Dželat ga udari mačem po vratu, ali mač se polomi. I nije ga mogao posjeći dok nije završio molitvu i sam rekao da ga posijeku.
Sveti Pantelejmon postradao je 304. godine. Mošti su mu čudotvorne. Priziva se u molitvama pri vodoosvećenju i jeleosvećenju.
Dijelovi svetih moštiju ovog velikomučenika nalaze se u manastiru Hilandaru, kao i u tri crkve u Beogradu: u hramu Rođenja Presvete Bogorodice na Kalemegdanu (crkva Ružica), zatim u hramu Svetog Arhangela Gavrila i u podvorju Moskovske patrijaršije, odnosno u hramu Svete Trojice (takozvana Ruska crkva).
Sveti Pantelejmon smatra se već skoro 2.000 godina zaštitnikom medicine i farmacije.
Ime Pantelejmon znači svemilostivi. Slavi se 27. jula po starom, odnosno 9. avgusta po novom kalendaru.
BRAT SVETOG ILIJE, EVO KAKVA SU VJEROVANJA I OBIČAJI
Narod vjeruje da je sveti Pantelija brat svetog Ilije. Ako planirate započinjanje nekog posla, danas je pravi dan za to. Vjeruje se da će svaki rad sveti Pantelija blagosiljati i učiniti uspješnim, a valja se da se danas krene i na veliki put.
U Srbiji mali broj ljudi ovog slavi svetog Panteliju kao krsnu slavu. Ako se danas dva nepoznata čovjeka sretnu u crkvi sa slavskim kolačem u rukama, trebalo bi da se izljube i čestitaju jedan drugom slavu, jer se vjeruje da su sigurno rod.
Spada u ognjene svece, kao i Sveti Ilija i Ognjena Marija. Zato na današnji dan nije dobro raditi u poljima, oko klasja… "Gromom bije gromovnik Ilija, vatrom pali Ognjena Marija, potpiruje Sveti Pantelija".
