Dok se svijet zajedno sa državama bivše Jugoslavije bori sa pandemijom koronavirusa, oni nešto stariji znaju kako je to boriti se sa epidemijom i biti u izolaciji.
Jugoslavija se 1972. godine susrela sa epidemijom velikih boginja (Variola vera) koja je trajala tokom marta i aprila.
Prema zvaničnoj verziji, donio epidemiju je donio Ibrahum Hoti po povratku sa hadžiluka u Meki. Bolest se ubrzo proširila na druge dijelove Srbije, a zaraženih je bilo i u Crnoj Gori.
Prve sumnje na variolu veru javile su se 14. marta nakon pregleda oboljelih koji su se javili u bolnicama u Prizrenu i Đakovici. Nakon potvrde bolesti otpočelo se sa vakcinacijom zdravstvenih radnika i stanovništva u ugroženim područjima, a masovna vakcinacija se kasnije proširila na cijelu Jugoslaviju, tokom koje je vakcinisano 18 miliona ljudi.
Zbog šeranja bolesti formirani su bolnički karantini, ali i vanbolnični za lica koja su boravila u kontaktu sa zaraženim.
U toku epidemije preminulo je 184 ljudi.
Šta su velike boginje?
Velike boginje (poznate pod latinskim nazivom variola ili variola vera) su zarazna bolest svojstvena čovjeku koju izazivaju dvije vrste virusa variole zvane Variola vera major i Variola vera minor. Variola vera major poznatija kao velike ili crne boginje, je opasnija vrsta, koja izaziva smrt kod 20-40 % zaraženih, a kod preživjelih često ostavlja trajnu unakaženost ili sljepilo.
Variola vera minor predstavlja blaži oblik koji izaziva smrt samo kod 1 % zaraženih.
Pretpostavlja se da je u 20. vijeku od boginja umrlo između 300 i 500 miliona ljudi. U prošlim periodima, prije nego što su razvijeni moderni lijekovi i vakcine, boginje su bile mnogo smrtonosnije.
Ipak, najznačajniju ulogu su imale nakon otkrića Amerike, kada su domoroci Sjeverne i Južne Amerike došli u dodir s Evropljanima koji su u bili inficirani virusom variole. Za razliku od kolonizatora, domoroci nisu imali razvijen imunitet, što je dovelo do naglog širenja bolesti i dramatičnog pada domorodačke populacije pa je evropskim kolonizatorima omogućen lak i nesmetan prodor u nova područja.
Domaćin virusa variole je jedino čovjek tako da je naporima Svetske zdravstvene organizacije godine 1977. virus iskorijenjen u ljudskoj populaciji i danas se nalazi samo u laboratorijama. Ljudi se više ne vakcinišu protiv ovog virusa, tako da se smatra da bi se on mogao koristiti kao biološko oružje.
Po ovom događaju iz Jugoslavije snimljen je i film "Variola Vera"
