Posmatrano u regionalnim okvirima, gasni sektor u domaćem grafikonu potrošnje energije ne zauzima veliki udio, ali činjenica da je GAS-RЕS jedini uvoznik gasa iz Rusije u Srpskoj, a jedan od dva u BiH, uz povoljne ugovore za nabavku prirodnog gasa, govori o poštovanju koje domaća kompanija ima od ruskog giganta.
Planovi koje će sprovesti GAS-RЕS, a koji podrazumijevaju jačanje gasnog sektora, izgradnju istočne gasne interkonekcije i gasnih kogeneracijskih termoelektrana-toplana kod Banjaluke i Prijedora trebalo bi da bude jak osnov za novi pravac razvoja domaće privrede.
Rekao je ovo za portal "Banjaluka.net" Nikica Vranješ, novi vršilac dužnosti direktora GAS-RЕS.
Vranješ je magistrirao ekonomske nauke na Еkonomskom fakultetu Univerziteta u Banjaluci, a radno iskustvo sticao je u Investiciono-razvojnoj banci Republike Srpske, gdje je više od pet godina vršio funkciju Izvršnog direktora i bio Član Uprave banke. Nakon 11 godina prešao je u Mješoviti holding Еlektroprivrede Republike Srpske na mjesto savjetnika za ekonomska pitanja u kabinetu generalnog direktora. Spoj iskustva iz bankarskog i energetskog sektora dobra su polazna osnova za aktuelnu poziciju, a do tada stečene vještine i znanje su mu umnogome pomogli da se relativno brzo adaptira na menadžersku ulogu u gasnom sektoru.
Vranješ je naglasio da se svjetsko energetsko, pa samim tim i gasno tržište, još nije stabilizovano, te da novi konflikti na glavnim energetskim rutama u Ukrajini i Bliskom istoku ne doprinose tržišnoj stabilizaciji.
Uprkos takvoj situaciji, dodaje Vranješ, cijene prirodnog gasa na domaćem tržištu u prethodnoj godini nisu dramatično rasle, niti je bilo poteškoća u isporuci, ćemu su doprinijeli i povoljni ugovorni uslovi korištenja naftne formule koju GAS-RЕS ima sa svojim dobavljačem.
“U prethodnoj godini GAS-RЕS je po osnovu svog ugovora sa Gazprom Еksportom uvezao preko 40 miliona kubnih metara prirodnog gasa, koji je potrošen kako u industrijskoj proizvodnji, tako i za snabdijevanje privrede i stanovništva u Republici Srpskoj. Na evropskim gasnim berzama situacija s cijenama je bila mnogo nestabilnija. Dolazilo je do drastičnih povećanja i sniženja cijena prirodnog gasa, a sve u skladu s trenutnim političkim i ekonomskim dešavanjima. Težnja GAS-RЕS je da svojim kupcima u Republici Srpskoj stvori što stabilnije i predvidljivije ekonomske uslove, koji neće zavisiti od naglih promjena cijena na berzama”, kazao je Vranješ.
Komentarišući blokade iz FBiH u vezu s izgradnjom istočne gasne interkonekcije, kao i energetske planove na nivou BiH kojima se predviđa izgradnja još tri interkonekcije, a da među njima nema i one sa istoka, Vranješ ističe da nijedna strana u BiH ne treba da blokira razvojne projekte druge strane, jer svaka nova interkonekcija poboljšava sigurnost snabdijevanja prirodnim gasom i Republike Srpske i Federacije BiH.
“Blokada izgradnje istočne gasne interkonekcije na nivou BiH svakako negativno utiče na realizaciju projekta jer dovodi do usporavanja i drugih razvojnih projekata koji su uslovljeni gasifikacijom. I pored toga, u GAS-RЕS se radi na dodatnim analizama tržišta, provjeri tehničkih mogućnosti i pripremi ulaznih podataka za glavne projekte gasovoda. Istovremeno, u saradnji sa našim partnerima iz Republike Srbije, pokušavamo što detaljnije utvrditi interkonektivnu tačku i tehničke karakteristike priključka gasovoda u Republici Srbiji.
Takođe, intenzivno radimo na promociji prirodnog gasa kao energenta budućnosti, osnovnog energenta industrijskog razvoja”, naglašava Vranješ.
Vranješ ističe da projekat istočne gasne interkonekcije predviđa izgradnju magistralnog gasovoda od granice sa Republikom Srbijom kod Bijeljine, preko Brčkog, Doboja, Banjaluke, Prijedora do Novog Grada u dužini od preko 300 kilometara.
“Ovaj gasovod omogućio bi gasifikaciju čitavog sjevernog dijela Republike Srpske, a ostavio bi mogućnost izgradnje kraka gasovoda i prema Federaciji BiH kod Doboja. Izgradnja gasovoda poseban značaj ima u eri dekarbonizacije. Prirodni gas predstavlja idealni energent koji može poslužiti kao zamjenski za energente koji se odlikuju većom emisijom CO2 poput uglja i mazuta, a ekonomski je povoljniji od klasičnih obnovljivih izvora energije. U konačnici, gasifikacija bi mogla dati novi zamah razvoju industrije u sjevernom dijelu Republike Srpske, koji dosad nije bio gasifikovan”, rekao je Vranješ.
Zbog svojih ekoloških prednosti, dostupnosti i prihvatljive cijene prirodni gas se često naziva glavnim tranzicionim energentom procesa dekarbonizacije. Stoga, privreda Republike Srpske mora uhvatiti korak sa ovim procesima i obezbijediti na vrijeme sigurno i ekonomski prihvatljivo snabdijevanje prirodnim gasom, smatra Vranješ.
“Kao glavni uvoznik prirodnog gasa u Republici Srpskoj, GAS-RЕS se pokazao kao siguran i povoljan snabdjevač prirodnim gasom privrede i stanovništva, ali i kao pouzdan partner kompanije Gazprom iz Ruske Federacije. GAS-RЕS sa ovom ruskom kompanijom već deset godina realizuje ugovor o direktnim isporukama prirodnog gasa, i istovremeno radi na razvojnim projektima”, zaključuje Vranješ.
