Prije 18 godina, 11. septembra 2001., borba s terorizmom u svijetu dobila je potpuno novu dimenziju nakon što su teroristi iz redova Al-Kaide izveli srušili "kule bliznakinje" u Sjedinjenim Američkim Državama.
I danas postoji niz teorija o tome ko stoji iza napada 11. septembra 2001. Zvanično, iza napada stoji Al-Kaida, čiji su preživjeli pripadnici tada uhapšeni. Ipak, svijet se više bavi teorijama zavjere ko bi mogao i u je čijem interesu da stoji iza terorističkih napada koji su promijenili svijet.
Nakon napada, Bijela kuća s Džordžom Bušom mlađim na čelu, objavila je rat terorizmu u svijetu, što je nesumnjivo suštinski odredilo tendencije u međunarodnim odnosima prvih decenija 21. vijeka.
Akcija 19 pripadnika Al-Kaide počela je tako što su oteli četiri putnička aviona koji su uzletjeli s aerodroma u Bostonu, Njujorku i Vašingtonu.
Otmičari su ušli u kabine aviona i, koristeći noževe za sječenje papira koje su prošvercovali u avion, ubili pilote i preuzeli kontrolu nad letjelicama.
Prvi avion je, u 8:46 sati, udario u sjevernu kulu Svjetskog trgovinskog centra u Njujorku, a nedugo potom drugi oteti avion kompanije udario je u južnu kulu, dok se treći zabio u sjedište Pentagona.
Ratni zločin
Iz "kula bliznakinja" u Njujorku samo je 20 ljudi, koji su bili na spratovima iznad mjesta udara, uspjelo sigurno da napusti zgrade prije nego što su se urušile.
Među žrtvama 11. septembra bila su i 372 stranca.
Ogromne žrtve su pretrpjeli njujorški vatrogasci, čijih je 343 kolega poginulo u padu "bliznakinja" dok su pokušavali da pomognu povrijeđenima da napuste zgrade.
Kasnije su nadležne službe SAD ocijenile da je "mozak" napada bio Halid Šeik Muhamed, koji je uhvaćen u martu 2003. godine u Pakistanu, a u februaru 2008. godine optužen za ratni zločin.
Suđenje Šeiku Muhamedu i još četvorici optuženih za terorističke napade 11. septembra započeće 11. januara 2021. na vojnom sudu u Gvantanamu. Optuženi su za ratni zločin i terorizam te ih se drži odgovornim za ubistvo skoro 3.000 ljudi, javlja BBC.
Komandosi američke vojske izveli su u proljeće 2011. godine prepad na jedno imanje u Pakistanu gdje se krio Osama bin Laden, optužen da je odgovoran za terorističke napade na SAD, i likvidirale ga.
Sjedinjene Američke Države saopštile su, uoči obilježavanja 18. godišnjice napada 11. septembra, da uvode sankcije velikom broju grupa koje smatraju terorističkim i njihovim pristalicama, među kojim su palestinska grupa Hamas i iranska Revolucionarna garda.
"Na udaru sankcija je 15 lidera, osoba i entiteta povezanih s grupama kao što su Hamas, Al-Kaida, Islamska država i iranska Revolucionarna garda - navodi se u saopštenju.
Sankcije podrazumijevaju da će imovina onih na koje se odnose u SAD biti blokirana, a američkim državljanima se zabranjuje poslovanje s tim osobama.
Hronologija događaja
U 8:46 sati po lokalnom vremenu u Njujorku Boeing 767, let 11 "American Airlinesa", brzinom od 785 kilometara na sat zabija se u sjeverni toranj Svjetskog trgovačkog centra između 94. i 98. sprata. U prvim trenucima događaj se čini kao tragična nesreća.
"Tragična nesreća" postaje teroristički udar kada se u 9:03 jedan Boeing 767 (let 175 "United Airlinesa") zabija u južni toranj brzinom od 950 kilometara na sat između 78. i 84. sprata. Predsjednik Džordž Buš naziva događaje "nacionalnom tragedijom". Nakon udara počela je evakuacija tornjeva i dolazak spasilaca i vatrogasaca. Svi tuneli i mostovi koji vode u Menhetn su zatvoreni.
Treći udar bio je u 9:37. Let 77 "American Airlinesa" zabija se u zapadno krilo Pentagona, američkog ministarstva odbrane. Vazdušni prostor SAD je zatvoren i svi su letovi preusmjereni prema Kanadi. Evakuisali su Bijela kuća, Stejt department i zgrada Kongresa.
U 10:03 let 93 "United Airlinesa" Boeing 757 pada jugoistočno od Pitsburga u Saveznoj Državi Pensilvaniji. Putnici, koji su čuli za napad na "kule bliznakinje", vjerovatno su onemogućili teroriste, što je uzrokovalo pad.
U 10:05 ruši se južni toranj Svjetskog trgovačkog centra zatrpavši oko 350 vatrogasaca i 60 policajaca koji su spašavali ljude u njemu. Ubrzo nakon toga evakuiše se sjedište Ujedinjenih naroda i Njujorška berza.
U 10:29 potpuno se ruši i sjeverni toranj Svjetskog trgovačkog centra, nakon čega je cijeli južni Menhetan obavijen gustim dimom. Počela je masovna evakuacija.
