Radar Tales Graund Master 400 Alfa (GM400 Alfa) Vojske Srbije koji je krajem prošle godine predstavljen javnosti povećava pokrivenost osmatranja vazdušnog prostora do 515 kilometara u prečniku.
To praktično znači da prvi od dva radara koliko je poručeno od francuskog proizvođača Tales, koji je smješten na radarskom položaju Stari Banovci nedaleko od Beograda, može da "vidi" do Istre u Hrvatskoj, Trsta u Italiji, a doseže veći dio Slovenije, istočnu Austriju, dio Češke, značajan dio Slovačke, Mađarsku, dio Ukrajine, veće dijelove Rumunije, Bugarske, Albanije i Sjeverne Makedonije kao i dio sjeverne Grčke, navodi Balkanska bezbjednosna mreža.
Radarski položaj Stari Banovci koristi se već decenijama, još od vremena Jugoslovenske narodne armije.
Srbija je u naoružanju imala tri radara tipa AN/TPS-70 koji su naslijeđeni od JNA, a još dva je kupila od Slovenije prije devet godina, u trenutku kada je bivša jugoslovenska republika rešila da američke radare zamijeni francuskim Talesima Graund Master 403.
Osim ovih radara, na ovim prostorima bili su u upotrebi sovjetski P-12, PRV-11 i za jugoslovenske uslove tada moćni P-14 čiji je domet bio 450 kilometara. Jugoslovenska narodna armija (kasnije Vojska Jugoslavije) imala je na brojnom stanju dva radara ovog tipa: jedan u Sisku (Hrvatska), a drugi na položaju Kačarevo kod Pančeva, prenosi "Aero.rs".
Radar u Hrvatskoj uništen je na početku rata u tadašnjoj jugoslovenskoj republici zajedno sa P-12 i PRV-11 koji su bili na istom položaju, kako ne bi pao u ruke hrvatskim jedinicama Zbora narodne garde (ZNG).
Radar na položaju Kačarevo koji je korišćen za rano upozoravanje od masovnog napada neprijateljskih vazduhoplova uništen je u prvim danima NATO bombardovanja 1999, ali je nekoliko godina kasnije popravljen i modernizovan. Prema navodima BBM, bio je u upotrebi sve do 2008. kada je poslije 41 godine rashodovan.
Francuska kompanija Tales koja proizvodi radar navodi da je GM400 Alfa model sa 20% većim dometom od osnovne verzije GM400, da ima napredne algoritme sa vještačkom inteligencijom i pojačane sposobnosti obrade podataka i sajber odbrane.
Kada u naoružanje Vojske Srbije bude uveden i drugi GM400 Alfa, sposobnost osmatranja biće najvjerovatnije proširena na značajan deo Grčku i sjever Еgejskog mora, dio Turske i gotovo cijelu Bugarsku, s obzirom na to da će radar vjerovatno biti smješten na položaj kod Niša, navodi "Balkanska bezbjednosna mreža".
Ovakvim pozicioniranjem radar će pokriti i prostor iznad bugarskog poligona Šabla gdje piloti Ratnog vazduhoplovstva Vojske Srbije sa kolegama iz Bugarske već godinama uvježbava gađanje ciljeva u vazdušnom prostoru.
Kako Tales navodi, GM-400 ima sposobnost otkrivanja taktičkih bespilotnih letjelica na manjim daljinama, a da istovremeno prati i borbeni avion na većoj visini, na maksimalnoj udaljenosti do 515 kilometara.
Radar GM400 u više verzija trenutno koristi 17 zemalja širom svijeta, među kojima su, osim Slovenije, Francuska, Finska, Еstonija, Njemačka...
Radar ima mogućnost istovremenog otkrivanja i praćenja širokog spektra ciljeva na malim i velikim daljinama, od aviona i helikoptera koji lete na različitim visinama, do niskoletećih objekata malog radarskog odraza, kao što su taktičke bespilotne letjelice ili krstareće rakete.
Kao jednu od najvećih prednosti proizvođači navode veću “situacionu svjesnost” i omogućavanja komandnom kadru da na osnovu radarske slike mnogo brže donese odluke.
Prema navodima proizvođača, GM400 Alfa može za manje od sat vremena da postavi tim od šest obučenih ljudi. Radar je moguće prevesti sa jedne na drugu tačku u jednom kontejneru uz pomoć kamiona.
Radar je u naoružanju 126. brigade Vazdušnog osmatranja, javljanja i navođenja (VOJIN) Vojske Srbije.
(Foto: MO Srbije)
