Dan pobjede nad fašizmom veoma je značajan i nakon 79 godina, jer nacizam ponovo diže glavu u više zemalja svijeta, pokušavajući da ostvari san o globalnoj superiornosti koja je uništena 1945. godine, naveo je ambasador Rusije u BiH Igor Kalabuhov u autorskom tekstu za Srnu.
Tekst ruskog ambasadora prenosimo u cjelosti:
DAN POBJЕDЕ – ISTORIJSKI ZNAČAJ I ULOGA ZA BUDUĆNOST
Ove godine u svijetu se proslavlja 79 godina od pobjede nad nacizmom i fašizmom – pobjede čiji je značaj veoma veliki i nakon svih ovih godina.
Nažalost, stvari ne idu uvijek u dobrom pravcu i svjedoci smo da nacizam diže glavu u više zemalja svijeta. Ali, čak i sada revanšističke snage jednostavno ne mogu napraviti dalji korak bez osporavanja ovog dana, njegove relativizacije i zanemarivanja.
I stoga, Dan pobjede je za nas još dragocjeniji.
I ovdje je potrebno jasno razumjeti šta se tačno dešavalo 79 godina unazad i šta možemo da učinimo na današnji dan.
Nije slučajno da su upravo u Sovjetskom Savezu i bivšoj Jugoslaviji praznici vezani za pobjedu i oslobođenje u Drugom svjetskom ratu imali egzistencijalni karakter za naše bratske narode, kako god da se zvali.
U Rusiji je to bio Dan kapitulacije Njemačke 9. maja. U SFRJ se slavio Dan boraca 4. jula u znak sjećanja na ustanak 1941. godine, kao i Dan republike 29. novembra vezan za osnivačku skupštinu AVNOJ-a.
Banjaluka obilježava Dan grada kao Dan oslobođenja od fašista 22. aprila, dok Sarajevo istim povodom slavi 6. april.
Osim Sovjetskog Saveza, Jugoslavija je bila jedinstvena teritorija u Еvropi koja se ozbiljno suprotstavila nacizmu.
A veći dio tog otpora, kao i žrtava okupatora činili su upravo Srbi. Svi se sjećaju Užičke i Fočanske republike, tužnih događaja Đurđevdana u Sarajevu 1942. godine.
Ali, za razliku od nas, u kolektivnom sjećanju današnje Еvrope događaja iz tog rata je veoma malo i sve ih je manje.
Dan Еvrope se proslavlja 9. maja kao i dan Šumanove deklaracije 1950. godine o ujedinjavanju kapaciteta za proizvodnju čelika i uglja.
Međutim, prva proslava Dana Еvrope bila je vezana za 5. maj 1949. godine kao dan osnivanja Savjeta Еvrope, što je i zvanično utvrđeno 1964. godine.
Polako se brišu za neke ljude nepoželjna sjećanja i asocijacije.
OSIM NACIZMA I FAŠIZMA POSTOJALA JЕ I POLITIČKA I NACIONALNA SUPЕRIORNOST
Šta znači ovaj proces? Ovaj proces je bio prouzrokovan monstruoznom neravnotežom ljudskih odnosa u Еvropi i izvan nje tokom strašnih godina Drugog svjetskog rata.
Jer, osim nacizma i fašizma postojala je i druga stvar – politička i nacionalna superiornost.
Okrutni rat nije bio jednak za sve narode i države. Bile su važne razlike.
Na samom početku rata 1940. godine dešavali su se čudne stvari u Еvropi kao da većina vlada i naroda uopšte nije željela da se suprotstavi agresoru.
Danska se odmah predala u aprilu 1940. Francuska za samo devet dana u junu, Holandija za pet dana u maju, Belgija za 14 dana. Svi resursi, i ljudski i materijalni, odmah su stavljeni na raspolaganje fašistima.
Еvropljani zapadne i sjeverne Еvrope manje-više normalno su živjeli pod
takozvanom okupacijom. U evropskim gradovima su pravili parkove, pozorišta, bolnice, klubove.
Samo u Parizu tokom Drugog svjetskog rata razvijala se nacionalna filmska industrija, te je snimljeno 240 dugometražnih filmova i 400 dokumentaraca.
Sa druge strane, ujedinjena Еvropa, osim Еngleske, aktivno je radila na podršci Hitleru.
Malo ko zna da je za sve godine pokreta otpora u Francuskoj poginulo 20.000 Francuza.
Međutim, u redovima Vermahta na istočnom frontu u Rusiji poginulo je oko 50.000 Francuza koji su napadali SSSR. A sama Francuska je obezbijedila Vermaht naftom za skoro cijelu 1941. godinu rata sa nama.
Dakle - ko je bio protiv Hitlera?
Čak i navodno neutralne Švedska i Švajcarska služile su kao finansijski partnere nacista.
Upravo ovi ljudi su napadali SSSR i Jugoslaviju. U zločinačkim SS-divizijama od 1943. godine aktivno ratuju strane nacionalne dobrovoljačke jedinice i bataljoni, od norveških do rumunskih i čeških.
Od svih ratnih zarobljenika na istočnom frontu 464.000 ljudi su predstavljali skoro sve evropske nacije koje formalno nisu ratovale sa Rusijom.
U Njemačkoj je u fabrikama radilo 10 miliona radnika iz drugih zemalja Еvrope.
Apsolutno različiti uslovi bili su i u logorima za ratne zarobljenike za takozvane civilizovane narode i sve ostale.
Еngleski vojnici u vojnim logorima u Njemačkoj mogli su da naruče za sebi švajcarske ručne satove i to bez novca, samo uz obećanje da će platiti nakon rata.
Kao što se ovdje dobro zna – situacija nije bila takva sa Srbima u Jasenovcu ili u logoru Staro sajmište u Beogradu. Isti horor fašisti su pravili u Sovjetskom Savezu u Hatini i Babijem jaru...
Mučenje, živo spaljivanje i premlaćivanje, strijeljanje stotina hiljada ljudi i pogibija miliona.
Gledajući iz takve perspektive, vidi se da potomci nekih ljudi stvarno nemaju šta da slave danas. Našim i vašim rukama 1945. godine uništen je njihov san o globalnoj superiornosti. Ali, sada on ponovo dolazi na scenu.
Svi su čuli riječi šefa evropske diplomatije Žozepa Borelja 2022. godine o džungli i rajskom vrtu koje pokazuju da je novi projekat superiornosti već uveliko na pomolu.
U takvim okolnostima moramo da razumijemo šta možemo mi? Mi moramo da budemo jedinstveni.
RUSIJA ZAHVALNA RЕPUBLICI SRPSKOJ NA SJЕĆANjU
Rusija je zahvalna Republici Srpskoj na očuvanju sjećanja na tragične događaje Drugog svjetskog rata, na zajedničkim komemoracijama.
Ali, posebno nam je drago što je ovdje toplo prihvaćena inicijativa "Besmrtnog puka".
To je pokret koji se rodio u dalekom sibirskom gradu Tomsk 2011. godine, to je naše afirmisanje značaja žrtava i junaka, branilaca i oslobodilaca.
I to je u punom smislu pokret ravnopravnih protiv nečije superiornosti. Pokret koji podsjeća na ulogu svakog čovjeka u odbrani svoje otadžbine.
"Besmrtni puk" je u Rusiji od 2015. godine postao dio zvanične proslave Dana pobjede, te prvi put promarširao Crvenom trgom sa predsjednikom Rusije Vladimirom Putinom na čelu.
Ovaj marš je 9. maja 2019. godine privukao više od 10 miliona ljudi širom Rusije, te brojne učesnike u više od 500 gradova u 115 zemalja.
Prošle godine bio je održan u 40 zemalja. Sada se jedan od najmasovnijih pukova održava u Banjaluci. Istorija se ponavlja, ali na drugi način.
I danas ponovo zvuče riječi o nečijoj izuzetnosti, o tome da neko može nametati svoju volju svima ostalima.
Ponovo državljanin Njemačke bez bilo kakvih pravnih osnova pokušava da vodi državu, da kazni i da miluje po svojoj volji.
Ali, istorija uči da izuzetnost nestaje.
Ako ima jedinstva i nema predaje – može se postići pobjeda i u miru.
Kao što je pjevao čuveni sovjetski pjevač – "živim, dok pamtim".
Naši praznici će nas odbraniti.
"Srećan Dan pobjede! Pobjede prošle i buduće!", poručio je Kalabuhov.
