Otkad su u julu prošle godine objavljeni prvi snimci svemirskog teleskopa Džejms Veb (JWST), mnoge su fascinirale zapanjujuće fotografije svemirskih prostranstava: od nevjerovatno detaljnih slika Jupitera, Uranovih prstenova, Stubova stvaranja, savršenog Ajnštajnovog prstena do najudaljenije poznate zvijezde.
JWST i dalje radi u punom pogonu, prodire u do sada nevidljive sfere kosmosa te nastavlja davati odgovore o najranijim danima svemira.
Pritom otkriva i nova pitanja; odnosno upitnike, da budemo precizniji. Naime, ESA je 26. juna objavila fotografiju na kojoj se vide izuzetni detalji formacije dvije mlade zvijezde u sazviježđu Jedro, koje su udaljene od nas 1.470 svjetlosnih godina.
Zvijezde (Herbig-Haro 46/47) su okružene diskom materijala iz kojeg crpe "svoju hranu" kako bi mogle narasti do pune veličine tokom više miliona godina.
Odmah ispod njih smjestila se jedna zanimljiva svemirska struktura koja svojim oblikom neodoljivo podsjeća na divovski kosmički upitnik.
Šta bi to moglo biti?
Za sada ne znamo šta tačno predstavlja ovaj svemirski fenomen u formi pravopisnog znaka, ali njegova boja i oblik ipak pružaju neke informacije.
"Vjerovatno se radi o udaljenoj galaksiji ili galaksijama koje djeluju jedna na drugu te zbog toga dolazi do ove iskrivljene forme koja podsjeća na upitnik", kazali su za "Space.com" predstavnici Naučnog instituta za svemirski teleskop (STScI) u Baltimoru, koji upravlja naučnim operacijama JWST-a.
Prema STScI-ju, crvenkasta boja ukazuje na to da se radi o prilično udaljenom objektu (šta god da on jeste). Dodatno, izgleda da je ovo prvi put da su naučnici uočili ovaj kosmički upitnik.
"Ovo je možda prvi put da vidimo ovaj određeni objekat. Potrebna su dodatna posmatranja kako bi se utvrdilo o čemu se zaista radi", dodali su iz STScI-ja.
Sa stručnjacima iz Baltimora se slaže i fizičar Met Kaplan sa Državnog univerziteta Ilinoi.
"Da, moglo bi se raditi o dvije galaksije u procesu spajanja, pri čemu je gornji dio upitnika zapravo dio veće galaksije koja prolazi kroz plimni poremećaj", rekao je.
"To bi moglo biti solidno objašnjenje s obzirom na boju nekih drugih pozadinskih galaksija. Mada su takva spajanja haotična, često dolazi do stvaranja objekata sa dvije strukture i zakrivljenim repovima", objasnio je.
Revolucionarni teleskop
Kaplan dodaje kako postoje i druga moguća objašnjenja za ovakvu formu, ali da se vjerovatno ne radi o zvijezdi jer nedostaje osmorokraki refrakcijski šiljak koji izgleda kao da izvire iz nje.
JWST je revolucionarni, devet milijardi dolara vrijedan infracrveni svemirski teleskop koji je sto puta osjetljiviji od teleskopa Hubble.
Svemir posmatra uglavnom u infracrvenom spektru, zbog čega može prodrijeti kroz "tamne" oblake plina i prašine.
Hubble je funkcionisao prvenstveno na optičkim i ultraljubičastim talasnim dužinama, prenosi "Index.hr".
