Tajanstvene linije i oblici na Naska visoravni u južnom Peruu nisu bili astronomski instrumenti Indijanaca, nego "hramovi na putu" izgrađeni na raskršćima važnih puteva drevnog Perua, najnovija je teza naučnika.
Naska linije su sredinom 16. vijeka otkrili španski konkvistadori, koji su geoglife smatrali putnim znacima. Ponovno otkriće geoglifa se vezuje za 1939. godinu, kada je peruanski arheolog Toribio Ksespe obratio pažnju na njih. Iste godine je američki istoričar Pol Kosok napravio prve fotografije Naska linija iz aviona.
"Drevne planinske staze i geoglifi su dvije najupečatljivije ljudske tvorevine u Andima. Nalaze se jedne pored drugih, i iz nekog razloga ranije niko nije bio zainteresovan za izučavanje njihove međusobne povezanosti. Mi pretpostavljamo da su ti crteži bili 'kapele', gdje su putnici čitali molitve", navodi Piter Bikulis sa Univerziteta u Torontu za časopis Antikviti.
Prema sadašnjim procjenama, na prostoru od oko 70 kilometara, nacrtano je više od 30 divovskih životinja i biljaka, nekoliko stotina apstraktnih geometrijskih figura i 13.000 linija, a mnoge od njih su vidljive iz svemira.
Arheolozi i istoričari nisu došli do zajedničkog zaključka kako su predstavnici kulture Naska, koji su živjeli na visoravni sredinom prvog milenijuma naše ere, uspjeli da urežu gigantske crteže. Naučnici takođe raspravljaju o tome kakvu su ulogu imali geoglifi u životu Indijanaca. Istraživači su vjerovali da su to specifične opservatorije ili slike sazvežđa, prenosi Sputnjik.
Posljednjih godina pojavila se teorija da su geoglifi na Naska visoravni, kao i slične tvorevine u Boliviji i Amazoniji, Indijancima služili kako bi komunicirali sa Bogom. Neki istoričari smatraju da je kultura Naska koristila figure i linije kao gigantski razboj za tkanje odeće za pokojnike.
Bikulis i njegove kolege ponudili su novo objašnjenje, odnosno vratili su se na ideju španskih konkvistadora i hroničara. Oni su skrenuli pažnju na činjenicu da se većina crteža na Naska visoravni i u drugim dijelovima Perua nalazi u blizini raskršća velikih drevnih puteva, koje su Inke napravile u Andima u pretkolumbovo vrijeme.
To ih je navelo na razmišljanje da putevi i geoglifi mogu biti povezani. Kako bi to utvrdili, naučnici su se uputili u klisuru Sivas na jugu Perua, na čijim se padinama i dnu nalaze neki od najvećih kamenih crteža drevnih Indijanaca.
Kanadski arheolozi sastavili su detaljne mape područja, uključujući i drevne puteve, koristeći snimke napravljene pomoću dronova. Istraživači su otkrili da je većina tih puteva skoro potpuno nestala u posljednja dva milenijuma. Njihovi tragovi sačuvali su se u obliku raznih artefakata i posebnoj strukturi tla. Zanimljivo je da geoglifi nisu slučajno razbacani po dolini. Skoro uvijek su se nalazili na rubu doline, blizu puteva ili velikih naselja, a najčešće na mjestima gdje su se nalazili najvažniji izlazi i ulazi u klisuru Sivas.
Naučnici ističu da su mnogi od tih crteža slični po svom stilu šarama koje se nalaze na mnogim ritualnim keramičkim posudama i nekim tkaninama drevnih Inka i drugih peruanskih Indijanaca. Osim toga, Bikulis i njegove kolege su u blizini geoglifa našli dijelove takvih posuda, kao i druge religiozne artefakte.
Istraživači vjeruju da su te misteriozne kamene konstrukcije, koje su izgrađene na raskršću glavnih puteva, mogle da posluže kao neka vrsta „putnih kapela“ za drevne Inke i druge stanovnike Anda, koji su željeli da sigurno dođu do svog odredišta.
