Osim funkcije ministra za naučno-tehnološki-razvoj, visoko obrazovanje i informaciono društvo u Vladi Republike Srpske, Srđan Rajčević je i šef Glavnog izbornog štaba SNSD za lokalne izbore 2020. godine.
Od momenta njegovog imenovanja na tu poziciju, u javnosti su se mogle čuti procjene da je Savez nezavisnih socijaldemokrata to učinio zbog namjere da predstojeća kampanja uglavnom bude digitalna. Uz osvrt na ovu dimenziju, Rajčević je na početku intervjua za banjaluka.net precizirao i šta podrazumijeva njegova ranija najava da će SNSD u narednim mjesecima postaviti „nove standarde političke komunikacije“, koji će biti relevantni i za opšte izbore 2022. godine:
– Podrazumijeva da će se ovogodišnja kampanja, prvenstveno zbog ograničenja koje nameću epidemiološke mjere uzrokovane pandemijom virusa kovid-19, ali i zbog činjenice da je takva praksa prenosa političkih poruka postojala i tokom proteklih izbornih ciklusa, značajnim dijelom oslanjati na virtuelni način komunikacije sa glasačkim tijelom. U tom smislu, mi smo u SNSD-u već duži period, čak i prije formiranja Glavnog izbornog štaba, posvećeni pronalaženju inovativnih metoda političkog komuniciranja. Podsjećam da smo i tokom prethodnih kampanja, još od parlamentarnih izbora 2010., koristili tada raspoložive virtuelne platforme za komunikaciju. Međutim, korišćenje platformi za prenos je jedan aspekt priče, a drugi, mnogo važniji je kreiranje sadržaja koji treba da privuče pažnju glasača i, u konačnici, da ga uvjeri u ispravnost naše politike. Zbog toga pripremamo mnogo noviteta koji će biti relevantni i za opšte izbore 2022. godine – kaže Rajčević.
Koji su to noviteti?
– Vidjeće se već 16. oktobra, kada počinje i zvanični i izbornim zakonom definisan period kampanje. Moram da napomenem da se nećemo odreći ni tradicionalnog terenskog rada koji podrazumijeva neposredni fizički kontakt sa našom bazom. Čak nam takav, uslovno rečeno, mikro format, više odgovara, jer smo stranka sa najrazvijenijom infrastrukturom i najvećim brojem aktivista u Srpskoj. Imamo, dakle, potrebne ljudske resurse i neophodnu kreativnost i za jedan i za drugi vid kampanje i upravo će ta kombinacija, uvjeren sam, za posljedicu imati sjajan rezultat.
U kojoj mjeri će SNSD, uoči predstojećih lokalnih izbora u RS i BiH, koristiti tradicionalne metode kampanje, odnosno neposrednu komunikaciju sa biračima, budući da je 2020. specifična godina zbog epidemije korona virusa, dok su se, s druge strane, takvi načini prenošenja poruka glasačima u RS u ranijem periodu ipak pokazali kao najefikasniji?
– U onoj u kojoj nam propisi i epidemiološke mjere budu dozvoljavale. Manje tribine, više terenskog aktivizma, neposredna komunikacija uz sve mjere predostrožnosti i zaštite.
Kako gledate na tvrdnje da je informatička pismenost, koja je neophodna za uspjeh digitalne predizborne kampanje, u Republici Srpskoj ipak limitirana, prije svega generacijskim koordinatama, ali i razlikama između urbanih i ruralnih sredina?
– Naravno da „digitalni jaz“ nije specifičnost biračkog tijela u Srpskoj i BiH. Takve pojave imate i u infrastrukturno razvijenijim i informatički naprednijim društvima. Mi se u ovoj kampanji nismo fokusirali na određene dijelove populacije, naša glasačka baza su svi građani Srpske sa biračkim pravom, bez obzira da li su informatički vičniji ili ne, da li su iz ruralnih ili urbanih cjelina ili se kategorišu na bilo koji drugi način.
Naš slogan, program i ključne poruke koje ćemo uskoro promovisati su univerzalne i u samoj svojoj suštini imaju snažne i napredne lokalne zajednice koje grade snažnu i naprednu Srpsku. Kao takve, prilagođene su svima koji u srcu imaju Republiku Srpsku i njene gradove i opštine, od Trebinja do Novog Grada, kao i našem stanovništvu u Federaciji BiH.
Šta mislite o negativnom odnosu dijela posmatrača političkih kretanja prema kampanjama na internetu i društvenim mrežama, uz ocjene da se partijska nadmetanja u tom domenu svode na „borbu botova“ u kojoj pobjeđuje brojnija i vještija strana? Koliko je u RS prisutan ovaj faktor?
– Ne bih se složio sa tim stavom. Korišćenje botova u digitalnoj kampanji zapravo nema nikakvog smisla i uvijek je kontraproduktivno. Ukoliko pogledate SNSD-ove kanale virtuelne komunikacije, primjetićete da je svaki naš aktivista potpisan imenom i prezimenom. Pogledajte suprotnu stranu i uočićete gomilu anonimnih komentatora koji se po partijskim direktivama aktiviraju na najprizemnijem vrijeđanju. To samo govori o nedostatku kreativnosti. Ako nemate osnovnu političku poruku, nije bitan format i način na koji će ona stići do glasača. Ako je imate, onda možete razmišljati o načinu prenosa i vizualizacije.
Da li će kampanja SNSD-a biti jednoobrazna za čitav prostor RS ili će, budući da su naredni izbori – lokalni, osim osnovnog, zajedničkog jezgra, imati i regionalne nijanse, te uzimati u obzir i specifičnosti pojedinih gradova i opština?
– Tokom kampanje za lokalne izbore moraju dominirati lokalne teme koje se tiču svakodnevnog života u određenom gradu ili opštini. Samim tim, politički narativ je šarolik i zavisi od specifičnosti određene lokalne zajednice. Međutim, mi smo, kao SNSD, jedan tim sa zajedničkim ciljevima. U tom smislu, koncept kampanje smo postavili na način da smo definisali jedinstvenu programsku platformu koja definiše opšte ciljeve djelovanja unutar lokalnih zajednica u narednom četverogodišnjem periodu.
Iz te platforme svaki kandidat SNSD-a dalje i detaljnije razrađuje sopstveni program i viziju prilagođenu određenoj lokalnoj zajednici u kojoj se kandiduje. Naravno, ako posmatramo vizuelni aspekt kampanje, ona će svakako biti jednoobrazna i prepoznatljiva.
Ima li SNSD namjeru da se u kampanji obraća i onim građanima koji su do sada bili neistomišljenici vaše stranke, s ciljem da pokuša da promijeni njihove stavove i privuče ih sebi?
– Apsolutno. Suština svake političke kampanje je da, pored animiranja istomišljenika, odnosno aktivista i simpatizera, utiče na politički stav kako neopredjeljenih tako i onih koji već imaju formirano suprotno mišljenje. Više puta sam govorio da je SNSD dovoljno velika stranka, ne samo po svojoj brojnosti, nego i otvorenosti za uvažavanje suprotnih stavova. Spremni smo da se mijenjamo nabolje, a samim tim da mijenjamo nabolje i Srpsku.
Kroz SNSD se najbolje i najefikasnije artikulišu nove politike i stavovi i mi smo raspoloženi da takve stavove čujemo i uvažimo, jer ne mislimo da smo bezgrešni. Uvijek smo okupljali, nikada dijelili. Tako ćemo i nastaviti, za dobrobit građana i bolju budućnost Srpske.
U nedavnim javnim istupima, insistirali ste na stavu da SNSD i vladajuća koalicija nude građanima, prije svega, iskustvo, a opozicija rizik. Da li, na tom tragu, treba očekivati i ključne sintagme koje će SNSD koristiti u obraćanju biračima?
– Očigledan je kontrast između jedne ozbiljne političke organizacije sa jasnim stavovima, višedecenijskim iskustvom u rukovođenju lokalnim zajednicama i Republikom, i ostataka ostatka opozicije koja je u procesu višegodišnje erozije, kako ljudstva tako i političkih ideja. Nema potrebe da dalje potenciram te razlike, jer sam uvjeren da će narod na predstojećim izborima to najbolje uraditi. U skladu sa tim uvjerenjem, za razliku od suprotne strane, mi ne mislimo voditi negativnu kampanju, čak ćemo se truditi da ih što manje spominjemo. Umjesto banalizacije, uvreda, raznoraznih konstrukcija i lažnih vijesti govorićemo o idejama i programima.
Šta to konkretno podrazumijeva?
– Predstavićemo rješenja za probleme običnog čovjeka u kontekstu zdravstvene i ekonomske nesreće koja je zadesila cijeli svijet. Predstavićemo plan za kreiranje novih radnih mjesta u poljoprivredi, inovativnoj industriji, informatičkom sektoru, turizmu. Govorićemo o programu smanjenja i ujednačavanja lokalnih nameta kako bi razvili preduzetništvo i privukli domaće i strane investitore kojima u svakoj opštini, svakom gradu, imamo šta da ponudimo. O boljoj i za lokalnu zajednicu finansijski efikasnijoj eksploataciji prirodnih resursa, o široj promociji turističkih resursa i o mnogim drugim pitanjima koja su od značaja za svakog stanovnika Srpske. To je za nas suština ovih izbora i politike kojom se bavimo.
Na drugoj strani već su vidljivi obrisi „alibi politike“ – pravdanja nastupajućeg poraza u ogromnoj većini gradova i opština. Tako smo došli do apsurda da se prvo izvrši direktna politička kontrola kontrolora, odnosno CIK-a, kroz imenovanje politički podobnih i lojalnih ljudi u taj organ. Zatim se pokušava vršiti vanjski uticaj na izborni proces, a onda se jadikuje pod motom „pobijedili bi mi, ali će SNSD pokrasti izbore“. Istina je, međutim, da su za pobjedu potrebni glasovi koje je teško dobiti konstantnim iskazivanjem opšteg nerazumijevanja politike i potreba naših građana.
Vodeći ljudi SNSD-a su u više navrata isticali da je cilj stranke da osvoji vlast u svim opštinama i gradovima RS i 80 odsto od ukupnog broja glasova. Jasno je, sa stanovišta stranačkih interesa, zbog čega bi vam takav komotan odnos snaga odgovarao. Međutim, postoje li i nepovoljne strane takvih, hipotetičkih procenata, ako se ima u vidu, recimo, iskustvo iz Srbije, gdje se ispostavilo da Vučićeva uvjerljiva većina na izborima nije garancija potpune postizborne stabilnosti?
– Mi u SNSD-u bi, kao odgovorni politički ljudi, voljeli da opozicija opstane, ali ne možemo uticati na to, niti ćemo bacati bilo kome pojas za spasavanje. Bilo bi suviše apsurdno. Ali ono što možemo reći je da ne bježimo od odgovornosti u kojem god ona obimu bude iskazana kroz rezultate predstojećih izbora.
