Jedna Novosađanka željela je da zna "kako može da provjeri da li je na crnoj listi za kredit", nakon što je odbijena za isti - a nije joj bilo jasno zašto. Da li ste čuli za ovaj pojam i šta on zapravo znači?
Naime, nikome nije drago kada ga obavijeste da je odbijen za kredit, a pogotovo ako mu nije jasno šta je razlog za to. Ipak, da biste izbjegli ovaj stres, već sami možete provjeriti da li ste podobni kandidat za odobrenje, evo i kako.
"Crna lista" nije ništa drugo nego lista klijenata za koje banka smatra da iz nekog razloga neće moći da isplate kredit za koji su podnijeli zahtjev. Obično, banke vas pitaju kolika vam je zarada, imate li već neki kredit, koliki su vam troškovi, ali vam i traži saglasnost da sve ove podatke provjeri sa Kreditnim biroom. U BiH se koordinacija vrši sa Centralnom bankom (opširnije na kraju teksta).
Upravo, to i vi sami možete da uradite i unaprijed vidite sve informacije - i izbjegnete neprijatnosti ukoliko dobijete negativan odgovor, a znate da je sve u redu.
Kako možete da tražite izvještaj Kreditnog biroa?
Zahtjev za izdavanje Ličnog izvještaja građani mogu podnijeti kod bilo koje banke ili kod Kreditnog biroa i on će im biti dostavljen na način koji oni sami odrede (faksom, mejlom, poštom).
Takođe, građanima je omogućeno i preuzimanje Ličnog izvještaja u prostorijama Kreditnog biroa, kao i elektronskim putem preko Portala KB (www.kreditnibiro.com).
Šta sadrži izvještaj?
Za fizička lica izvještaj Kreditnog biroa sadrži podatke o:
- Tekućim obavezama, kao što su obaveze po osnovu kredita, lizing ugovora, tekućih računa, debitnim i kreditnim karticama i aktiviranim jemstvima;
- Potencijalnim obavezama, kao što su podaci o odobrenim pozajmicama po tekućim računima i datim jemstvima (žirantima) po kreditima drugih građana, pravnih lica i preduzetničkih radnji;
- Neurednosti u izmirivanju dospjelih obaveza koja uključuju iznos i vrijeme trajanja neizmirene obaveze.
Da li se izvještaj plaća?
Prvi Lični izvještaj koji građani preuzmu u toku kalendarske godine je besplatan, dok se ostali plaćaju po standardnoj tarifi naknada za usluge Kreditnog biroa.
Šta ako su podaci pogrešni?
Naime, banke su te koje stavljaju podatke na raspolaganje sistemu Kreditnog biroa i to isključivo na osnovu pisane saglasnosti lica na koga se podaci odnose. Samim tim u slučaju da je unijet pogrešan podatak o obavezama građana kod banaka i drugih pružalaca usluga, predviđena je mogućnost reklamacije koja se podnosi na Zahtjevu za ispravku-dopunu, koji se dobija pri izdavanju Ličnog izvještaja navode iz Kreditnog biroa.
Zahtjev za izmjenu podatka podnosi se na obradu i rješavanje reklamacije banci odnosno drugoj članici Kreditnog biroa, na koju se navedeni podatak i odnosi.
Predviđeni maksimalni rok za ispravku podatka je 15 dana, ali se u praksi ove izmjene vrše najčešće u roku od 1-2 radna dana, ukoliko je zahtjev opravdan, prenosi "Telegraf".
Centralna banka BiH
Centralni registar kredita poslovnih subjekata i fizičkih lica u Bosni i Hercegovini.
Centralni registar kredita poslovnih subjekata i fizičkih lica u Bosni i Hercegovini sadrži podatke o kreditnim i drugim zaduženjima poslovnih subjekata i fizičkih lica kod učesnika u Registru.
Učesnik u Registru je svaka banka, mikrokreditna organizacija, štedno-kreditna organizacija, lizing društvo, društvo za faktoring, svako društvo koje je pod ingerencijom nadležne entitetske agencije za bankarstvo, subjekat registrovan za plasiranje finansijskih sredstava koji je na vlastiti zahtjev uključen u Registar, kao i svaki drugi subjekat koji se bavi otkupom potraživanja koja su evidentirana u Registru.
Registar kao jedinstvena baza podataka o kreditnim i drugim zaduženjima poslovnih subjekata i fizičkih lica služi za potpomaganje stabilnosti finansijskog sistema u Bosni i Hercegovini.
Podaci u Registru su od koristi učesnicima prilikom izrade analiza boniteta i monitoringa, entitetskim agencijama za bankarstvo i Centralnoj banci za izrade analiza te sudovima, tužilaštvima, pravobranilaštvima, organima unutrašnjih poslova i policijskim agencijama za obavljanje poslova iz njihove nadležnosti utvrđene zakonom.
Kako se može pristupiti podacima iz Registra?
- Direktnim uvidom putem interneta i
- U formi pojedinačnih izvještaja.
Ko može pristupiti podacima direktnim uvidom putem interneta i koja je naknada?
- Centralna banka Bosne i Hercegovine (bez naknade)
- Učesnici u registru (uz naknadu)
- Еntitetske agencije za bankarstvo, sudovi, tužilaštva, pravobranilaštva, organi unutrašnjih poslova i policijske agencije (bez naknade).
Po osnovu korišćenja podataka iz Registra, učesnici plaćaju naknadu koja se obračunava kvartalno u skladu s Odlukom o utvrđivanju tarife naknada Centralne banke Bosne i Hercegovine.
Preduslovi za pristup podacima u Registru putem interneta
- Popunjen obrazac «Zahtjev za pristup institucije», gdje će se zaokružiti da se traži pristup CRK putem interneta, potrebno je s pratećom dokumentacijom dostaviti u Centralnu banku Bosne i Hercegovine poštom na adresu: Centralna banka Bosne i Hercegovine, Maršala Tita 25, Odjeljenje za platne sisteme, 71000 Sarajevo,
- Odobrenje Centralne banke Bosne i Hercegovine za pristup CRK-u putem interneta,
- Računar s određenom minimalnom konfiguracijom,
- Za korisnika institucije kojoj je odobren pristup CRK-u putem interneta, popunjava se obrazac „Zahtjev za pristup korisnika“ u kojem je potrebno zaokružiti odgovarajuće permisije te isti dostavi u Centralnu banku Bosne i Hercegovine poštom na adresu: Centralna banka Bosne i Hercegovine, Maršala Tita 25, Odjeljenje za platne sisteme, 71000 Sarajevo,
- Čitač i „pametna“ kartica (varijanta 1) ili USB ključ (varijanta 2) pomoću kojih se korisnik autentifikuje kod pristupa Registru, a koji su personalizovani i glase na određenog korisnika unutar institucije se naručuju od Halkom d.o.o. putem obrasca „Halkom – Zahtjev za izdavanje kartice za rad na sistemima JRR/CRK i ACH“ i plaća se njihovo izdavanje po važećem cjenovniku.
