Istrebljenje dinosaurusa je jedan od najvećih istorijskih udaraca na život na Zemlji. Ali odavno postoje nagovještaji da asteroid možda nije glavni krivac za to masovno izumiranje, već samo najspektakularniji izolovani doprinos.
Prije dramatičnog događaja i udara asteroida prije 66 miliona godina, „kuvalo“ se još nešto što je zauvijek promijenilo život na našoj planeti. Nova analiza međunarodnog tima istraživača dodala je još dokaza tvrdnjama da je svijet prije udara asteroida bio sve, samo ne raj, pri čemu su mjere sumpora u atmosferi u to vrijeme dostigle kritične nivoe.
Zajedno sa drugim studijama o nivoima žive, istraživanje pruža „ličnu kartu“ vulkanske aktivnosti, dovoljno jake da izazove značajne klimatske poremećaje.
Godine 1991. vrijeme navedene vulkanske aktivnosti je odbačeno jer se smatralo preranim da bi stajao iza događaja masovnog izumiranja, ali novije studije pokazuju da je ipak moguće da je vrijeme tih eksplozivnih dešavanja bilo dovoljno blizu, da po svom uticaju na dinosauruse bude značajno.
„Naši podaci sugerišu da su interakcije u kojima je učestvovao vulkanski sumpor, mogao da izazove kratkotrajne globalne padove temperature“, piše geonaučnik Sara Kalegaro i njene kolege sa Univerziteta u Oslu u svom naučnom radu.
Tim je ispitao stene iz Dekanskih zamki, jedne od najvećih vulkanskih obilježja u sadašnjoj Zapadnoj Indiji. Primjenili su novu tehniku koju su razvili za mjerenje koncentracije sumpora.
Modeli sugerišu da su stalne emisije sumpora iz Dekanskih zamki bile dovoljne da značajne da promjene globalnu klimu. Samo ovaj vulkanski region je oslobodio nevjerovatnih milion kubnih kilometara rastopljenih stjena.
Štaviše, formiranje visoko koncentrisane lave koja sadrži sumpor unutar regiona, poklapa se sa hladnijom klimom iz krede, primjećuje tim.
Niske temperature prije „završnog udarca"
Iako je veći dio bazalta u ovoj oblasti generalno sa niskim sadržajem sumpora, to bi moglo ukazivati na klimu, molekul za hlađenje se polako puštao u atmosferu iz očvrsle magme nakon erupcija.
Kao rezultat toga, globalne temperature su mogle da padaju u naletima i do 10 stepeni Celzijusa, između perioda brzog oporavka, u roku od 100.000 godina prije nego što je meteor Čiksulub zadao posljednji udarac.
„Naše istraživanje pokazuje da su klimatski uslovi skoro sigurno bili nestabilni, sa ponovljenim zimama koje su mogle da traju decenijama, prije izumiranja dinosaurusa“, objašnjava geohemičar sa Univerziteta „Mekgil“ Don Bejker.
„Ova nestabilnost je otežala život svim biljkama i životinjama i postavila bi teren za izumiranje dinosaurusa“, dodaje Bejker.
Fosilizovani fragmenti kostiju i hiljade ostataka ljuski jajeta sugerišu globalni pad neptičjih vrsta dinosaurusa tokom tako dugog vremenskog perioda.
Ali postoje i tvrdnje da je opisana vulkanska aktivnost možda čak pomogla životu da se oporavi od udara asteroida.
Argumenti za impulse erupcija izgleda da se gomilaju, a vulkani su, na kraju krajeva, ono što je okončalo tri četvrtine života na Zemlji tokom prethodnog masovnog izumiranja, prenosi portal Science Alert.
„Aktivnosti vulkana Dekanovih zamki postavile au scenu za globalnu biotičku krizu, stalno pogoršavajući uslove životne sredine uzrokujući ponavljajuće kratke vulkanske zime“, zaključuje tim.
Istraživanje je objavljeno u časopisu Science Advances.
