Probudite se usred noći, drhteći. Doživljavate groznicu – privremeni porast tjelesne temperature.
Groznica može nastati jer se tjelesni odbrambeni sistem bori protiv neke infekcije, ali je mogu izazvati i druge stvari, uključujući autoimunske bolesti poput reumatoidnog artritisa, ili može biti sporedni efekat nekih lijekova.
Ljudska tjelesna temperatura varira neznatno od dana do dana i od osobe do osobe, ali je obično na nivou oko 37 stepeni Celzijusovih. To stvara savršeno okruženje za uspješno funkcionisanje naših ćelija.
Dio mozga zvan hipotalamus djeluje kao termostat, neprestano nadzirući tjelesnu temperaturu i regulišući unutrašnje procese radi održavanja na nivou oko 37 stepeni, piše Live Science.
Tokom neke infekcije, kad naše imunske ćelije detektuju napadače kao što su bakterije ili virusi, oslobađaju se hemikalije koje izazivaju groznicu – pirogeni. Te hemikalije putuju u mozak, gdje djeluju na neurone osjetljive na temperaturu u hipotalamusu, javljajući da je vrijeme da se poveća temperatura.
Kao rezultat, ovi neuroni oslobađaju supstance nalik hormonima zvane prostaglandini – naročito PGЕ2 – da bi se pomjerio brojčanik tjelesnog termostata i izazvala groznica. Groznicom se obično smatra kad temperatura pređe 38 stepeni.
Hipotalamus može podići tjelesnu temperaturu na nekoliko načina. Na primjer, naloži krvnim sudovima da se suze, što smanjuje količinu toplote koja izlazi kroz kožu. Takođe izaziva drhtanje radi stvaranja što više toplote.
Ovi fiziološki procesi zajedno čine dio prve linije odbrane tela od infekcije, poznat kao akutna inflamacija, sa glavnim ciljem da se infekcija stavi pod kontrolu i spriječi njeno širenje.
Paradoksalno, ljudi mogu imati osjećaj hladnoće uz groznicu, iako temperatura njihovog tijela raste. To je zato što je hipotalamus privremeno pojačao telesni termostat na viši „normalni“ nivo. Dok tijelo pokušava da dostigne taj novi nivo, osjećate relativnu hladnoću.
Dakle, zašto je tijelu potrebna ta toplota?
Jedan mogući razlog je da bi bakterijama ili virusima bilo teže da se replikuju i inficiraju naše ćelije. Viša tjelesna temperatura takođe može pretvoriti naš imunski sistem u bolju „borbenu mašinu“.
Na primjer, kad naša telesna temperatura raste, ćelije proizvode proteine toplotnog šoka (HSP), koji aktiviraju imunske mehanizme za borbu protiv infekcije.
Starije dijete ili odrastao čovjek može imati izvjestan stepen groznice nekoliko dana bez potrebe za značajnom medicinskom pažnjom.
Međutim, ako ste zabrinuti zbog vaših simptoma ili se čini da se ne povlače, treba da se obratite ljekaru.
Ponekad, na primjer, kad djeca imaju visoku temperaturu, može doći do grčenja poznatih kao febrilne konvulzije. Iako su možda zastrašujuće, obično traju samo nekoliko minuta i obično su bezazlene. Ipak, roditelji bi trebalo da pozovu ljekara uvijek kad dijete ima konvulziju, čak i tokom groznice.
Stepen groznice je takođe važan. Na osnovu vaše istorije bolesti, ljekar može da kaže kolika groznica bi bila problematična. Zavisno od vaše starosti, lijekovi za koje nije potreban recept, kao što su paracetamol ili ibuprofen, mogu da ublaže simptome groznice. Skidanje jednog sloja odjeće, rashlađujuća kupka i unos hladnijih tečnosti mogu takođe olakšati groznicu.
Povećanja tjelesne temperature tokom groznice zahtjeva mnogo napora – za svaki stepen povećanja tjelesne temperature potrošite dodatnih 10% energije više nego prilikom održavanja normalne temperature. Stoga je dobar odmor važan.
(Telegraf)
