Pleme Bušmani slove za jedan od najstarijih naroda, njihova istorija seže hiljadama godina unazad. Danas žive u sušnim regionima na jugu Afrike i na ivici su izumiranja. Njihov način života umnogome narušava uticaj zapadnjačke kulture, a poznati su po dubokom poštovanju prirode i sposobnosti preživljavanja u surovim pustinjskim uslovima.
Imaju nevjerovatno znanje o lokalnoj flori i fauni koje im omogućava da prežive i očuvaju svoju tradiciju. Ritualni plesovi i muzika imaju važnu ulogu u njihovom društvu, te se često koristi za duhovno uzdizanje, liječenje i povezivanje zajednice.
Prema posljednjoj statistici, ima ih svega oko 100.000, a najviše su nastanjeni u Bocvani, Nambiji, Južnoj Africi i Angoli. Nemaju stalno mjesto prebivališta, jer su u stalnoj potrazi za hranom. Sve što imaju, nose na svojim leđima, a kućice naprave za dan. Njihov način života se nije uopšte promijenio od nastanka, te i dalje žive u plemenskim zajednicama koje se dele na lovce i sakupljače.
Nikada se nisu miješali da drugim narodima
Naučnici su uporedili gene Bušmana sa genima 1.462 naroda širom svijeta i došli do zapanjujućeg zaključka da "priliv novih gena" kod Bušmana ne postoji, što pokazuje da se oni nisu miješali ni sa kim.
Bušmani pripadaju najstarijem sloju stanovništva Afrike i veoma se razlikuju od ostalog afričkog stanovništva. Živi u prirodi i od prirode, i toliko se aklimatizovao svome podneblju da je postao pravi medicinski fenomeni.
Uz nizak rast, kosu oblika zrna papra i steatopigiju, Bušmani se odlikuju svojom prilagođenošću vrućem i isušenom beskišnom području, što se vidi po nepostojanju znojnih žlijezda, nemogućnošću da pljunu i izvanrednom zaštićenošću ženskih polnih organa velikim usnama. Oni se savršeno orijentišu u svom jednoličnom nepreglednom području, a ipak ne postoji nijedan zapis da se neko od njih izgubio, ili da je umro od žeđi.
Nevjerovatna tradicija
Bušmani, kao ovačko-sakupljačko stanovništvo, love lukom i strijelom antilope i drugu manju divljač, i sakuplja jestivo korenje i druge delove biljaka.
Boravišta Bušmana su skloništa od trave, šiblja ili koža. Vole otvoreni prostor, i vode nomadski život organizovan po malim mobilnim grupama koje se sastoje od nekih 25 osoba, muškaraca, žena i djece.
Veče je vrijeme njihovog okupljanja kada jedni drugima prepričavaju šta ima se dešavalo tokom dana. Pjevaju, puše i dogovaraju oko obaveza za sljedeći dan. Ali, prije nego što svane, ustaju i spremaju se za lov, a babun im je omiljena hrana, jer je pun masti i mogu da budu dugo siti. U lovu poglavica ide prvi, a svi ostali ga prate.
Bušmani su šamanisti. Kod njih postoji vjera u spiritualno biće - Kagen, on je stvaralac mnogih stvari i junak brojnih mitova, označava bogomoljku.
Еland (Taurotragus) je njihova najsvetija životinja. Savremeni Bušmani vjeruju u dva boga, jedan živi na istoku, a drugi na zapadu, takođe kao i južni Bušmani vjeruju u duhove mrtvih, ali obožavanje predaka nije prisutno.
Jezik Bušmana pripada kojsanskoj grupi. Neobičan je zbog svojih „klik“ glasova koji zvuče poput pucketanja jezikom.
Važan simbol vatre i čuvene vesele cigare
Tradicionalni metod paljenja vatre je s dva štapića. Tvrđi štapić drži se među dlanovima i brzo okreće u rupi udubljenoj u mekšem komadu štapića koji se pridržava stopalima. Suvo lišće ili trava služi kao potpala koja će lako planuti.
Obično je koriste kako bi pušili "punku punku", halucinogenu biljku koja je nekoliko puta jača od marihuane. Ovaj ritual predstavlja dio njihove tradicije.
Biljku nalaze tokom kišne sezone, a tokom sušne sezone koriste slukupi.
- Puše svaki dan, tokom cijele godine i to čak 5 puta dnevno. Razlog tolikog pušenja je vjerovanje da se tako opuštaju, ali i da imaju više snage za lov i druge aktivnosti - pričao je Andrej Maričić, koji je proveo nekoliko dana sa njima.
Neobičan način vođenja ljubavi i veze u plemenu
Bušmanima je se*s vrlo bitna stavka svakodnevnog života.
- Malo je više bitna, nego kod većine ljudi, vode ljubav po nekoliko puta tokom danas i tako cijele godine. Nemaju gdje, nego u svojim kolibama prije ostalim članovima, gdje svi spavaju na podu. Tako se oslobađaju stresa i zbog toga su stalno nasmijani i opušteni.
Vrlo je zanimljiva i priča o vezama u plemenu.
- Svaki muškarac može da ima jednu ženu i ona je samo njegova. Nakon nekog perioda života i djece, parovi se jednostavno zamijene. Jedni drugima daju žene i sve ispočetka, bez ikakve ljubomore. Djeca ostaju sa majkom koja ide kod novog muškarca. A njemu će u narednim godinama rađati opet djecu. Sva ta djeca imaju zajedničke majke i cijela zajednica brine o njihovom vaspitanju, kao jedna velika porodica. A zamjena partnerki može da bude i sa nekom drugom grupom, što je dobro, jer se izbjegavaju genetski problemi prilikom sklapanja braka sa rođacima unutar iste zajednice - objašnjava Andrej.
Sa druge strane, mlade djevojke ili momci mogu da odu u drugu grupu i da upoznaju budućeg partnera, živeći sa njim mjesec dana. Nakon tog perioda, ako se svide jedno drugome, vraćaju se u matično pleme, gdje nastavljaju život zajedno.
Impresivne žene
Steatopigija je još karakteristika žena u plemenu Bušmana. To je pojava namernog akumuliranja visokog nivoa masnoće u mišićima zadnjice i bokovima.
- Postiže se time što žene hrane uglavnom babunima, a obred se sprovodi u kolibama koje su specijalno napravljene za to. Za njih je to ideal ljepote.
U plemenu žene uglavnom skupljaju jestivo korenje biljaka i voće.
- Osim što brinu o djeci, i one idu u potragu za hranom. Ali sa njima ide obavezno i jedan muškarac iz plemena kako bi ih čuvao. Uvijek su raspoložene za drzuženje i mnogo pričaju. I trudne idu da traže hranu - kaže Andrej i dodaje:
- Porađaju se samo i u tišini, izvan kampa u žbunu, jer ne smiju da puste glas. Prije će im teći suze i ugrišće se za ruke, nego da zakukaju zbog porođajnih bolova - rekao je Maričić.
Plodnost se kod njih pojavljuju sa tek 19 ili 20 godina, zbog načina života koji vode. Obično rode 3 ili 4 djeteta, a životni vek Bušmana retko kad pređe 50 godina.
(Foto: ANDRЕJ MARICIC PUSTOLOVINЕ / Vijest: Kurir)
