Od početka godine, kineski ekonomski subjekti su likvidirali rekordnu količinu američkih državnih obveznica, u iznosu od (najmanje) 53 milijarde dolara.
Proračuni zasnovani na podacima američkog Ministarstva finansija pokazuju da je Narodna Republika Kina samo u prvom četvoromjesečju ove godine prodala američke državne obveznice u rekordnom iznosu od čak 53,3 milijardi dolara.
Istovremeno, belgijski ekonomski subjekti, za koje se smatra da u svojim trezorima čuvaju značajne količine hartija od vrijednosti u posjedu kineskih banaka i preduzeća, oslobodili su se dodatnih 22 milijarde dolara u američkim državnim obveznicama.
Ti potezi kineskih vlasnika mogli bi da obore vrijednost američkih državnih obveznica, prisile vladu u Vašingtonu da eventualnim mušterijama ponudi više kamate na svoje hartije od vrijednosti i tako poskupe zaduživanje za američku državu.
Kina prepolovila svoje vlasništvo nad američkim državnim obveznicama
NR Kina se posljednjih nekoliko godina, posebno od 2016. godine nadalje, kontinuirano oslobađa američkih državnih obveznica.
Ilustracije radi, u avgustu 2023. godine Kina (bez Hongkonga) je držala američke državne obveznice vrijedne 805 milijardi dolara, što je bilo čak 40 posto manje nego deceniju ranije. U februaru ove godine ta cifra je dalje pala na 775 milijardi.
Na vrhuncu, u 2013. godini, kineski ekonomski subjekti su posjedovali američke državne obveznice vrijedne čak 1,31 biliona dolara.
Komunistička zemlja je tada bila najveći američki povjerilac, a tu titulu je stekla pretekavši Japan, koji je vojnopolitički saveznik Vašingtona i koji je do tada decenijama bio neprikosnoveni lider kada je u pitanju posjedovanje američkih instrumenata zaduživanja.
Japan je, naravno, sada ponovo na povjerilačkom tronu i, s obzirom na to da se Kina oslobodila gotovo polovine svojih američkih obveznica, bilo tako što ih je naplatila po dospjeću ili prodala, on je sada usamljen na tom položaju sa 1,15 milijardi dolara u američkim hartijama od vrijednosti.
Motivi za oslobađanje od američkih državnih obveznica
Puno analitičara, naročito zapadnih i japanskih, donedavno su ponavljali mantru da se kineske (državne) banke rješavaju američkih državnih obveznica, jer trpe pritisak vlade u Pekingu da podrže domaću valutu juan, odnosno, spasu je klizanja nadole, za šta je bitan instrument upravo prodaja stranih obveznica i valute u svrhu kupovine juana.
Kineska valuta, kažu oni, prolazi kroz krizu zbog usporavanja ekonomskog rasta, naročito tokom trajanja pandemije kovida 19, zbog dubokih potresa u ogromnom građevinskom sektoru i trgovini nekretnina i sve većeg povlačenja stranog kapitala.
Međutim, ovih dana mediji u Istočnoj Aziji, inspirisani izvještavanjem novinske agencije Blumberg, koja ističe da u istom periodu, od 2015, a pogotovo 2016. naovamo, raste i kinesko ulaganje u nabavku zlata, konačno pišu i o činjenici da je oslobađanje od američkih obveznica motivisano geopolitičkim trvenjem sa SAD i željom vlade u Pekingu da smanji zavisnost od posjeda u američkoj valuti.
Odnosno, kineske rezerve zlata su na najvišem nivou ikada, što skupa sa prodajom američkih obveznica znači da se Peking priprema za dalji ekonomski rat, pa možda, i oružani sukob sa SAD.
Geopolitički faktor presudan?
I, zaista, vjerovatno nije slučajno to da kineska likvidacija američkih obveznica i intenzivnije ulaganje u zlatne rezerve počinju upravo u fiskalnoj 2015. godini, kada se ima na umu da je godinu ranije, nakon zauzimanja Krima, Rusija potpala pod sankcije kolektivnog Zapada.
Jasno je i da Kina i Rusija međusobno i u saradnji sa trećim zemljama posljednjih godina sve intenzivnije rade na realizaciji trgovine u svojim nacionalnim valutama, bez posredovanja dolara, koji ih izlaže praćenju i sankcionisanju od strane američkih finansijskih vlasti.
Riječ je o procesu dedolarizacije, koji je naročito dobio na zamahu nakon što je Rusija zbog intervencije u Ukrajini 2022. godine izbačena iz međunarodnog sistema plaćanja SWIFT.
To, kao i činjenica da su zapadne vlade zaplijenile zlato, obveznice i novac u ruskom vlasništvu, te prijete da ih usmjere na račun vlade u Kijevu, nesumnjivo je upalilo alarme u Pekingu, koji je i sam izložen nizu ekonomskih i tehnoloških sankcija od strane SAD i njenih vojno-političkih saveznika.
Nezavisni analitičari, osim pogoršanja u međusobnim političkim odnosima SAD i Kine i rasta rizika od vojnog sukoba dvije sile, sada kao jedan od uzroka rasprodaje pominju i vjerovatno strahovanje u Pekingu od mogućnosti da bi povjerenje u američke obveznice uskoro moglo da opadne zbog činjenice da američki deficit neobuzdano raste i iz godine u godine obara negativne rekorde.
Odnosno, po njima, takva kriza povjerenja bi mogla da dovede do osjetnog pada u vrijednosti američkih obveznica u skorijoj budućnosti, pa je i čisto ekonomski gledano, oslobađanje od njih razložno.
(RTS)
