Putin odao počast: Otkud grobovi ruskih pilota na Aljasci?

Podsjetimo, ruski predsjednik Vladimir Putin, i američki lider Donald Tramp razgovarali su juče na Aljasci. Po njihovim riječima, sastanak je prošao uspješno i konstruktivno.

Mjestom počinka sovjetskih avijatičara, koji su poginuli tokom obuke i preleta iznad Aljaske, upravlja Nacionalno groblje Fort Ričardson. Tamo se nalaze posmrtni ostaci pilota koji su stradali dok su preuzimali američke avione i prevozili ih prema Sovjetskom Savezu u okviru programa "Lend-Lease".

Tokom Drugog svjetskog rata, Sjedinjene Američke Države i Sovjetski Savez bili su saveznici u borbi protiv nacističke Njemačke. Prema sporazumu o zajmu i najmu, Vašington je Moskvi isporučio gotovo 8.000 aviona, kao i drugu vojnu opremu.

Od 1942. do 1945. sovjetski piloti obučavali su se rame uz rame s američkim posadama u Ferbenksu na Aljasci. Nakon treninga, prelijetali su preko Kanade i unutrašnjosti Aljaske, a zatim preko Beringovog moreuza do Sibira. Ova ruta, poznata kao „Aljaska–Sibir“ (ALSIB), bila je presudna za snabdijevanje Crvene armije borbenim avionima na istočnom frontu.

Međutim, brojni piloti nisu stigli do odredišta. Neki su stradali u avionskim nesrećama, a drugi zbog ekstremnih vremenskih uslova. Njihova tijela prvo su bila sahranjena u Ferbenksu i Nomeu, da bi 1946. godine, odlukom američke administracije, bila premještena i sahranjena u Fort Ričardsonu.

Grobnice sovjetskih pilota dugo nisu bile evidentirane u zvaničnim ruskim dokumentima. Tek 1990. godine delegacija Sovjetskog komiteta ratnih veterana potvrdila je istorijsku autentičnost mjesta.

Posebnu ulogu u očuvanju sjećanja imala je dugogodišnja direktorica groblja Virdžina Voker. Ona je 2011. godine od tadašnjeg predsjednika Dmitrija Medvedeva odlikovana za brigu o grobovima i očuvanje dvojezičnih nadgrobnih ploča, na kojima su imena uklesana i na engleskom i na ruskom jeziku.