Oko 2.800 ljudi, među kojima i veliki broj pripadnika libanskog oružanog pokreta Hezbolah, koji podržava Iran, kao i ljekari, povrijeđeni su u utorak nakon što su im eksplodirali pejdžeri kojima su komunicirali.
Najmanje devet osoba je poginulo, a Liban i Hezbolah tvrde da je Izrael odgovoran za ove događaje.
Poslije eksplozije pejdžera koji su koristili pripadnici Hezbolaha, pojavila su se pitanja šta je pejdžer i kako može da eksplodira.
Pejdžer je mali elektronski uređaj koji se koristi za primanje tekstualnih poruka ili obavještenja bez potrebe za internet vezom. Obično se koristio devedesetih i ranih dvijehiljaditih kao primarno sredstvo komunikacije, prije nego što su mobilni telefoni postali široko dostupni.
Pejdžer, kako objašnjava britanska radio stanica LBC, funkcioniše na jednostavan način - korisnici u uređaj unose kod, koji se prosljeđuje prijemnom centru ili sistemu koji pejdžeru šalje obavještenje. Uređaj može da prikazuje tekstualne poruke ili kratka obavještenja, a u nekim modelima korisnici mogu da odgovaraju na poruke ili biraju određeni broj.
Iako je upotreba pejdžera značajno opala sa pojavom pametnih telefona, oni se i dalje koriste u nekim specijalizovanim oblastima, kao što su bolnice i zdravstvene ustanove, gdje su cijenjene zbog brzih i pouzdanih obavještenja.
Prema preliminarnim informacijama, do eksplozija u utorak moglo je doći zbog pregrijavanja i eksplozije baterije uređaja, piše LBC i ističe da su spekulacije o dolasku nove grupe sumnjivih pejdžera netačne.
Proboj servera, pregrijavanje i eksplozija litijumske baterije?
Prema informacijama do kojih je došla libanska televizijska mreža LBCI, prvi izvještaji ukazuju da je server pejdžera bio izložen sajber prijetnji ili napadu, što je dovelo do instaliranja skripte podataka koja je izazvala preopterećenje. To je vjerovatno dovelo do pregrijavanja litijumske baterije, koja je potom eksplodirala, prenosi LBC. Fizička oštećenja koju pretrpi korisnik uređaja mogu biti od teških do manjih, u zavisnosti od toga koji dio tijela je izložen kontaktu sa uređajem.
Si-Еn-Еn izvještava da stručnjaci nude dvije konkurentske teorije o tome kako su se stotine alarma mogli aktivirati u isto vrijeme. Jedna gore pomenuta teorija je da je došlo do proboja sajber bezbjednosti, što je dovelo do pregrijavanja i eksplozije litijumskih baterija pejdžera.
Drugi, pak, kaže da je to bio "napad na lanac snabdijevanja“, odnosno da su alarmi neovlašćeno modifikovani tokom procesa proizvodnje i otpreme.
Dejvid Kenedi, bivši obavještajni analitičar američke Nacionalne bezbjednosne agencije (NSA), rekao je za Si-Еn-Еn, međutim, da eksplozije prikazane na video snimcima izgledaju "previše moćne da bi bile daljinski i direktni hak koji bi preopteretio pejdžer i prouzrokovao litijumsku bateriju da eksplodira“.
Kenedi navodi da drugu teoriju smatra vjerovatnijom, uz još jednu opasku.
"Vjerovatnije je da je Izrael imao ljudske operativce... u Hezbolahu... Pejdžer bi imao ugrađen eksploziv i vjerovatno bi detonirao tek kada je primljena određena poruka“, rekao je on.
"Složenost koja je potrebna da se ovo izvede je nevjerovatna. To bi zahtijevalo mnogo različitih obavještajnih komponenti i izvršenja. Ljudska inteligencija (HUMINT) bi bila glavni metod koji se koristi da se ovo izvede, zajedno sa presretanjem lanca snabdijevanja kako bi se unijele izmjene na pejdžerima“, pojasnio je.
