Karan: Republika Srpska je trajna i neupitna kategorija istorije, prava i pravde

Povodom 34 godine od osnivanja Narodne skupštine Republike Srpske, profesor Karan je naveo u kolumni za Srnu da, obilježavajući ovaj istorijski važan datum, srpski narod potvrđuje trajnu i nepokolebljivu odluku da Republiku Srpsku čuva kao najviši izraz naše slobode, ustavnosti i državnosti.

Kolumnu profesora Karana za Srnu prenosimo u cijelosti:

Prije 34 godine započeo je državotvorni proces koji je kulminirao međunarodnom verifikacijom Republike Srpske u Dejtonu.

Ovaj proces nismo započeli svojom voljom. Bili smo primorani da stanemo u zaštitu sopstvenih osnovnih ljudskih prava i sloboda koji su garantovani svim relevantnim međunarodnim aktima.

Prije 34 godine osnovana je Skupština srpskog naroda u BiH, koja će kasnije dobiti naziv Narodna skupština Republike Srpske. Narodna skupština je i danas najviše zakonodavno tijelo u Republici Srpskoj, nosilac ustavotvorne i zakonodavne vlasti.

Osnivanje Skupštine srpskog naroda u BiH nije bila slučajna niti ishitrena reakcija. Osnivanje Skupštine je bila istorijska nužnost i državnički čin koji je pokazao svu zrelost srpskog naroda i njegove političke elite u tom trenutku.

U vremenu kada je politička volja Srba ostala usamljena i kada je cijeli jedan narod (srpski) bio preglasan, a temelji zajedničke države razbijani duž avnojevskih graničnih linija, srpski narod je morao institucionalno da se organizuje, kako bi zaštitio svoje pravo na postojanje, slobodu i državnost.

Odluka da se osnuje Skupština srpskog naroda nije bila usmjerena protiv drugih. Ona je bila i ostala jedna od vitalnih odluka koje čine suštinu Republike Srpske i danas. Ona je označila početak konstitucionalizacije Republike Srpske.

Skupština srpskog naroda nije ugrozila prava drugih naroda u BiH, već je, naprotiv, garantovala ravnopravnost naroda u BiH i bila zalog mira i stabilnosti na prostoru tadašnje BiH.

Ravnopravnost je ključno načelo koje je proklamovala Skupština srpskog naroda i ovo načelo je potom razrađeno u sporazumno dogovorenim principima iz Ženeve i Njujorka, a zatim ugrađeno u Dejtonski mirovni sporazum, kao i u Ustav BiH, kao jedan od stubova uspostavljene države.

Ravnopravnost isključuje majorizaciju. Ravnopravnost garantuje mir. Ravnopravnost je uslov zajedničkog bitisanja.

Osnivanjem Skupštine srpskog naroda u BiH 1991. godine postavljeni su temelji državnosti Republike Srpske, koja je funkcionisala kao samostalna država do potpisivanja Dejtonskog mirovnog sporazuma. To je bio vapaj za mirom, pravdom i čin ustavne odgovornosti.

Taj korak je pokazao političku zrelost i viziju srpskog naroda koji je u vremenu raspada SFRJ izabrao da brani svoju ravnopravnost, demokratski poredak i istorijski kontinuitet.

Obilježavajući ovaj istorijski važan datum mi potvrđujemo našu trajnu i nepokolebljivu odluku da Republiku Srpsku čuvamo kao najviši izraz naše slobode, ustavnosti i državnosti. Republika Srpska je zadržala svoj subjektivitet unutar dejtonske BiH.

Borba za ustavnu poziciju Republike Srpske nikada nije prestala. Čini se da nikada i neće. Takva situacija nas tjera da budemo budni, da čuvamo ono što imamo i da štitimo dejtonski ustavni poredak.

Današnja dešavanja i napadi na Republiku Srpsku su potvrda ispravnosti tadašnjih odluka. Kao što smo tada odoljeli raznim pritiscima i prepoznali opasnost po opstanak srpskog naroda, tako i danas Republika Srpska odolijeva svim pritiscima i spremno dočekuje nove izazove.

Snaga Republike Srpske dolazi iz samog naroda. Narod je njen temelj, temelj njenih institucija i zato je Republika nepobjediva, a to svakim danom uviđaju oni koji su svih ovih godina radili na štetu Srpske.

Danas slobodno možemo reći svima da stojimo ponosno ispružene ruke za sve koji žele sa nama da grade korektne odnose, mir i stabilnost, ali sluge nikome nećemo biti!

Baš kao i prije 34 godine, tako se i danas nalazimo na ispitu zrelosti srpskog naroda, za koji ne sumnjam da ćemo uspješno položiti, jer smo svjesni da nam Republika Srpska nije poklonjena, nego da smo se izborili za nju, podnoseći nebrojene žrtve.

Republiku Srpsku je stvorio, branio i čuva je srpski narod. Republika Srpska je trajna i neupitna kategorija istorije, prava i pravde.