Direktor Muzeja žrtava genocida Dejan Ristić rekao je da se između pogroma Srba na Kosovu i Metohiji 17. marta 2004. godine i Kristalne noći sa kraja tridsetih godina 20. vijeka u nacističkoj Njemačkoj mogu povući simboličke i stvarne paralele.
Govoreći o obilježavanju 19 godina od martovskog pogroma Srba, Ristić je ocijenio da je to samo jedan u nizu događaja višedecenijskog potiskivanja, uništavanja i negiranja istorijskog i identitetskog prisustva Srba na Kosovu i Metohiji.
"To je velika tragedija", rekao je Ristić za RTS, navodeći da je na današnji dan prije 19 godina protjerano između 4.000 i 4.100 ljudi, većinom Srba, te da je ubijeno 28 osoba.
To govori, kaže Ristić, da su za materijalizaciju mržnje, koja se dogodila u tri dana pogroma, od 17. do 19. marta, Albanci bili spremni da rizikuju sopstveni život da bi protjerali i ubili svoje komšije, oskrnavili i devastirali njihove svetinje, kulturno i identitetsko nasljeđe.
"U plamenu su nestali vekovi duhovnosti, lepote, identiteta jedne kulture i naroda", naglasio je Ristić.
Prema njegovim riječima, srpske službe su znale da se nešto sprema, ali nisu mogle da spriječe pogrom kada je nasilje već počelo.
On smatra da su za tragične događaje iz marta 2004. godine mnogo veći krivci od neposrednih počinilaca, oni koji su napade inspirisali, omogućili i podržavali.
"To nisu samo vlasti u Prištini, nego i njeni mentori sa Zapada", istakao je Ristić.
U martovskom pogromu 17. i 18. marta 2004. ubijeni su Borivoje Spasojević i Jana Tučev u Kosovskoj Mitrovici, Nenad Vesić je podlegao ranama zadobijenim od bombe u Lipljanu, Dobrivoje i Borko Stolić u selu Drajkovce u opštini Štrpce, Slobodan Perić u Gnjilanu, Zlatibor Trajković u Kosovu Polju i Dragan Nedeljković je izgorio ispred ulaza u Bogosloviju u Prizrenu.
Prema zvaničnim podacima Unmika i Kfora, protjerano je oko 4.000 Srba, uništeno 800 srpskih kuća i zapaljeno 35 manastira i crkava, a više desetina srpskih grobalja devastirano.
