Značajno otkriće

Pronađeno originalno pismo Hajduk Veljka

  • 28.06.2018. 12:54

Pronađeno je ekskluzivno, do sada nepoznato pismo Hajduk Veljka Petrovića, jednog od najznačajnijih junaka srpske istorije. Napisano je u Negotinu 23. maja 1812, prije 216 godina, godinu dana prije Veljkove slavne pogibije u ovom gradu.

U pitanju je pismo - naredba kojom se stanovništvo navedenih mjesta obavezuje da daje novčanu pomoć i pomoć u namirnicama, takozvani bir, ustanicima. Hajduk Veljko ovlašćuje bimbašu Mateju da u njegovo ime skuplja tu pomoć, a "ko bi se protivio Mateju, to se samomu mene protivi", kaže "Veljko Petrović Vojvoda".

Pismo se nalazi u Udruženju za kulturu, umetnost i međunarodnu saradnju "Adligat" u okviru kojeg su otvoreni Muzej knjige i putovanja i Muzej srpske književnosti. Dokument je u udruženje stiglo zahvaljujući angažovanju jednog od osnivača ovog udruženja, bibliofila i novinara Srđana Stojančeva.

Istoričari istražuju da li je Hajduk Veljko uopšte bio pismen ili je tekst napisao neko od njegovih pisara. Njegov pisar je svojevremeno bio i Vuk Karadžić, koji je o boravku u Negotinu ostavio izvanredno svedočenje o životu, karakteru i junaštvu Hajduk Veljka.

Iz vremena Prvog srpskog ustanka sačuvano je izuzetno malo pisanih tragova, a prota Mateja Nenadović u svojim "Memoarima" opisuje kako su ustanici svoju arhivu u buradima nosili preko Save. Veći dio te arhive je uništen.

Pismo se nalazilo u biblioteci Ljubomira Nenadovića, pa se na njegovoj poleđini nalazi Nenadovićeva beleška da se, zaista, radi o pismu "'ajduk Veljka Petrovića".

Sasvim je vjerovatno da ga je poznati književnik, diplomata i ministar nasljedio od svog oca, slavnog ustaničkog vojvode prote Matije Nenadovića koji je Hajduk Veljka lično poznavao.

Naredba predstavlja dragocjenost i zbog svog jezika. Iako je pisano starim pismom, korišćen je narodni jezik.

Pored naredbe se nalazi i pjesma u rukopisu Dragomira Brzaka (1851-1905) o Hajduk Veljku, čiji stihovi se nalaze ispisani na spomeniku ovom junaku u Negotinu.

U Adligatu se nalazi zbirka predmeta sa početka XVIII vijeka, naročito oružja koje su koristili ustanici i Turci tokom samog ustanka, pa će ovo udruženje uskoro u okviru svoje stalne postavke formirati izložbu o Prvom srpskom ustanku.

Тагови: