U Republici Srpskoj postoje 64 jedinice lokalne samouprave, od čega je 11 gradova. To su Banjaluka, Bijeljina, Gradiška, Derventa, Doboj, Zvornik, Istočno Sarajevo, Laktaši, Prijedor, Prnjavor i Trebinje, a kako se kraj godine približava i analiziraju se razni podaci, Republički zavod za statistiku analizirao je te gradove kroz različite pokazatelje, od oblasti stanovništva, tržišta rada, spoljnotrgovinske razmjene, industrije, turizma.
"Gotovo po svim navedenim parametrima, Banjaluka je na prvom mjestu. Jedino nema najveći promet industrijskih proizvoda, budući da je rekorder po tom parametru Trebinje“, navedeno je u saopštenju.
Posmatrajući podatke o broju stanovnika u 11 gradova Republike Srpske, iz Republičkog zavoda za statistiku navode da najviše stanovnika živi u Banjaluci, a najmanje u Derventi.
"Ukoliko uporedimo broj stanovnika sa 2019. godinom, samo u Banjaluci, Trebinju i Istočnom Sarajevu se povećao broj stanovnika, dok se u ostalim gradovima smanjio broj stanovnika, u odnosu na period od prije četiri godine. U tri grada (Banja Luka, Bijeljina i Prijedor) živi trećina stanovnika Republike Srpske (32,7 odsto)“, dodaju.
Prosječna gustina naseljenosti za Republiku Srpsku u 2023. godini iznosi 45 stanovnika po 1 km2 . Prosječna gustina naseljenosti za posmatranih 11 gradova je 85 stanovnika po 1 km2. Najveća gustina naseljenosti je u Banjaluci i Bijeljini, dok je najmanja u Trebinju i Istočnom Sarajevu.
Prosječna starost stanovništva za Republiku Srpsku iznosi 43,9 godina. Od posmatranih gradova, najveća prosječna starost stanovništva je u Prijedoru, dok je najmanja prosječna starost stanovništva u Banjaluci.
Tržište rada
Najveći procenat zaposlenih lica, u odnosu na ukupan broj zaposlenih lica u Republici Srpskoj, nalazi se u Banjaluci (27 odsto), a najmanji broj u Prnjavoru (tri odsto).
"Najveći relativni rast zaposlenosti u odnosu na 2019. godinu zabilježen je u Laktašima (17 odsto), a najmanji u Derventi (dva odsto). Najveći udio lica koja traže zaposlenje, u odnosu na ukupan broj nezaposlenih lica, nalazilo se u Bijeljini (devet odsto), a najmanji u Derventi (jedan odsto). Ukoliko uporedimo broj nezaposlenih lica i broj zaposlenih lica, najlošiji racio imao je Zvornik, a najpovoljniji Banjaluka. Ukoliko uporedimo 2023. godinu, sa periodom od prije četiri godine, broj lica koja traže zaposlenje, posmatrajući relativno, najviše se smanjio u Gradišci (-61 odsto), a najmanje se smanjio u Trebinju (-5 odsto)“, navedeno je.
Četiri grada bilježe veću prosječnu platu od prosječne plate za Republiku Srpsku.
"Najveća prosječna plata isplaćena je u Banjaluci, dok je najmanja prosječna plata isplaćena u Laktašima. U poređenju sa 2019. godinom, plate su najviše porasle u Banjaluci, a najmanje u Trebinju“, dodaju u saopštenju.
Najveći broj korisnika prava na penziju ima Banjaluka, a najmanji Derventa.
"S druge strane, najviše penzionera u odnosu na broj zaposlenih ima Prijedor (98 odsto), a najmanje imaju Laktaši (46 odsto). U Istočnom Sarajevu i Banjaluci je isplaćena najveća prosječna penzija, dok je najniža penzija isplaćena u Prnjavoru. Samo tri grada su isplatila veću prosječnu penziju od prosječne penzije za Republiku Srpsku“, navedeno je u saopštenju.
Indeksi potrošačkih cijena
Cijene se prate u šest gradova Republike Srpske.
"Posmatrajući te gradove, vidimo da su cijene u 2023. godini, u poređenju sa cijenama iz decembra 2022. godine, najviše porasle u Istočnom Sarajevu (4,1 odsto), a najmanje u Prijedoru (2,8 odsto)“, navedeno je.
Izvoz, uvoz, poslovni subjekti i preduzetnici
Posmatrajući izvoz/uvoz, najveći obim spoljnotrgovinske razmjene ostvaruje Banjaluka.
"Ona je ujedno najveći i uvoznik i izvoznik. U 2023. godini Banjaluka je ostvarila 10 odsto ukupnog izvoza Republike Srpske i 44 odsto ukupnog uvoza. S druge strane, najmanje izvozi Doboj, a najmanje uvozi Trebinje. U poređenju sa 2019. godinom, Trebinje je ostvarilo najveći rast izvoza (133 odsto), dok je najmanji rast izvoza ostvario Zvornik (17 odsto). Najveći rast uvoza zabilježio je Prijedor (98 odsto), a najmanji rast uvoza bilježi Trebinje, koje je zabilježilo pad uvoza od osam odsto. Gledajući pokrivenost uvoza izvozom, najveću pokrivenost ima Trebinje (359 odsto), dok najmanju ostvaruje Banjaluka (23 odsto). Najveći broj izvoznika ima Banjaluka (561), a najmanji broj izvoznika ima Istočno Sarajevo (30). Broj izvoznika, u apsolutnom iznosu, u odnosu na 2019. godinu najviše se povećao u Banjaluci (48), a u Zvorniku se smanjio za osam“, podaci su Republičkog zavoda za statistiku.
Najveći broj poslovnih subjekata ima Banjaluka, koja ima 29 odsto poslovnih subjekata, a najmanji Derventa.
"Najveći broj preduzetnika isto ima Banjaluka, 34 odsto od ukupnog broja preduzetnika u Republici Srpskoj, a najmanji Trebinje. Ukoliko uporedimo broj poslovnih subjekata u 2023. godini sa brojem u 2019. godini, najveće relativno povećanje imalo je Trebinje (25 odsto), a broj preduzetnika se najviše povećao u Banjaluci (33 odsto)“, navedeno je u saopštenju.
Vrijednost prodaje industrijskih proizvoda
Ukoliko pogledamo vrijednost prodaje industrijskih proizvoda, uključujući prodaju na domaćem i stranom tržištu, najveći promet industrijskih proizvoda u 2023. godini ostvarili su Trebinje i Banjaluka, podaci su Republičkog zavoda za statistiku.
"Jedanaest gradova Republike Srpske ostvarilo je 69 odsto ukupnog prometa industrijskih proizvoda Republike Srpske“, dodaju.
Broj registrovanih vozila
Najviše registrovanih vozila nalazi se na teritoriji Banjaluke (19 odsto).
"Najmanje registrovanih vozila ima Derventa (2,6 odsto). Poredeći broj ukupno registrovanih vozila u 2023. godini, sa brojem registrovanih vozila u 2019. godini, skoro svi gradovi bilježe veći relativni rast registrovanih vozila od prosjeka za Republiku Srpsku (devet odsto). Najveći relativni rast registrovanih vozila imali su Laktaši (17 odsto). Broj prvi put registrovanih vozila u Republici Srpskoj u 2023. godini veći je za 2,0 odsto u odnosu na 2019. godinu“, navedeno je.
Turizam
Najveći broj dolazaka turista imaju Banjaluka i Trebinje koji bilježe 44 odsto dolazaka turista, a posmatranih jedanaest gradova bilježi 80 odsto ukupnog broja dolazaka turista.
"Većina gradova ima više dolazaka stranih nego domaćih turista. Najveći relativni rast broja dolazaka turista u odnosu na 2019. godinu imaju Trebinje i Zvornik (oko 50 odsto). Najveći broj noćenja isto bilježe Banjaluka i Trebinje. Više od 30 odsto noćenja zabilježeno je u Banjaluci i Trebinju. U poređenju sa 2019. godinom, šest gradova je zabilježilo pad noćenja turista“, dodaju.
Ostvarene investicije u stalna sredstva
Ubjedljivo najviše ostvarenih investicija u stalna sredstva u 2023. godini imali su Banjaluka i Trebinje, koji su ujedno imali i najveći rast investicija u stalna sredstva, poredeći sa 2019. godinom, posmatrano u apsolutnom iznosu, navedeno je.
"Posmatrajući relativno, najveći relativni rast investicija u stalna sredstva ostvarili su Trebinje i Laktaši, dok je u Zvorniku, Istočnom Sarajevu i Gradišci ostvaren pad investicija u odnosu na period od prije četiri godine“, dodaju.
