Kakva se zima očekuje i kada stiže prvi snijeg?

Pritisak i temperature već padaju iznad polarnih regiona, a sa nedavnim okeanskim i atmosferskim anomalijama koje utiču na polarni vrtlog, pojavljuju se i znaci dinamične zime 2025/2026. Sajt Severe Weather Europe podsjeća da "polarni vrtlog ima dugu i snažnu istoriju zimskih vremenskih uticaja na SAD, Kanadu i Evropu, posebno kada počne da se urušava usred sezone, što se dešavalo nekoliko puta u proteklih godina."

Ekonomija

Koliko građani ove godine novca trebaju izdvojiti za pripremu zimnice?

Uticaj polarnog vrtloga na zimu 2025/2026.

Severe Weather Europe poručuje da je polarni vrtlog važan za zimsko vrijeme i jedan je od glavnih igrača u oblikovanju vremena za zimu 2025/2026. širom sjeverne hemisfere. Svake godine, kako ulazimo u jesen, polarni regioni počinju da se hlade. To je zato što se Sunce spušta niže i manje energije stiže do Sjevernog pola. Ali, dok polarne temperature padaju, atmosfera dalje na jugu je i dalje relativno topla.

"Ovo uzrokuje jaku temperaturnu razliku između polarnih i suptropskih regiona, što počinje da stvara veliku cirkulaciju niskog pritiska (ciklonsku) preko sjeverne hemisfere. Ona se proteže od površinskih slojeva visoko u atmosferu. Ovo je poznato kao polarni vrtlog", objavljeno je na poznatom meteorološkom sajtu.

Društvo

Evo kakvo vrijeme nas očekuje narednih dana

Zašto je važan polarni vrtlog

"Ova stratosferska polarna cirkulacija, nazvana polarni vrtlog, može značiti razliku između veoma hladne i snježne zime i tople i suve zime. Jak polarni vrtlog obično znači jaku polarnu cirkulaciju i mlaznu struju. Ovo zadržava hladniji vazduh u Arktičkom krugu, stvarajući blaže uslove za veći dio SAD i Evrope", glasi objašnjenje.

Slab polarni vrtlog može stvoriti poremećen obrazac mlazne struje i jak vremenski odgovor. Kao rezultat toga, teže mu je da zadrži hladni vazduh, koji sada može slobodnije da izlazi iz polarnih regiona u SAD ili druge regione srednjih geografskih širina.

Novi polarni vrtlog

Hlađenje iznad Sjevernog pola je već počelo. U stratosferi, hlađenje obično počinje u avgustu i snažno se pojačava tokom septembra i oktobra. Konačno, stratosfera dostiže svoj najhladniji period u novembru i decembru, kada je polarni vrtlog obično najjači.

Društvo

Žestoke kazne za bahate vozače u hitnoj proceduri

Ispod je grafikon NASA-ine analize brzine vjetra u srednjoj stratosferi iznad Sjevernog pola. Plava linija predstavlja prošlu godinu, a sivo-bijele oblasti su istorijski podaci. Crveni kvadrat označava mjesec septembar. Lijepo se vidi sezonski ciklus i brzi kolaps Polarnog vrtloga prošle sezone.

Posmatrajući prognozu anomalije za isto vrijeme i nivo, anomalija visokog pritiska se razvija iznad Aleutskih ostrva i ka Sjevernom polu. Ovo će izazvati ranu deformaciju stratosferskog polarnog vrtloga i stratosferskih vjetrova, održavajući ga na slabijem početnom nivou.

Ali, baš kada polarni vrtlog počinje da se formira, već možemo vidjeti prve znake problema, koji ukazuju na potencijalno divlje vrijeme za polarni vrtlog u zimskoj sezoni sezoni 2025/2026. godine.

Kolaps polarnog vrtloga

Istorijski gledano, zima sa La Ninjom ima 60-75 odsto šanse da izazove događaj stratosferskog zagrijavanja (SSW), što je potpuni kolaps polarnog vrtloga i oslobađanje hladnog vazduha. Do njih je došlo u prošlosti, a takođe i u skorašnjim zimama.

Svijet

Kontrolor leta zaspao, avion morao da kruži 20 minuta

Faza La Ninje ima veću vjerovatnoću da proizvede kolaps polarnog vrtloga sredinom i krajem zime. Generalno, to znači da je događaj La Ninje nepovoljan za jak polarni vrtlog, barem u prosjeku, favorizujući slabu sezonu polarnog vrtloga.

Drugi faktor je QBO (kvazi-dvogodišnja oscilacija), što je redovna varijacija vjetrova visoko iznad tropske stratosfere, koja se mijenja između istočnih i zapadnih (zonskih) vjetrova. Otprilike svakih 17 mjeseci, ovi vjetrovi potpuno mijenjaju smjer, igrajući glavnu ulogu u razvoju polarnog vrtloga.

Polarni vrtlog u nevolji i prognoza za Srbiju

Dva važna faktora velikih razmjera za predstojeću zimsku sezonu su događaji La Ninja i Kvantova orbitalna bomba. Jedan je anomalija toplog okeana u tropskom Tihom okeanu, a drugi je anomalija atmosferskog vjetra, takođe u tropima. Oba faktora su trenutno u fazi koja bi mogla da dovede polarni vrtlog u nevolju.

Meteorolog Ivan Ristić objašnjava da kada je jak polarni vrtlog on forsira zapadno strujanje i onda nema jačih zahlađenja i temperature budu iznad prosjeka, forsira se toplija varijanta zime i cikloni sa Atlantika, kao što je islandski ciklon, guraju topliji vazduh sa jugozapada prema Srbiji.

Društvo

Godišnjica operacije "Halijard"

"Kada je polarni vrtlog slabiji onda postoji šansa da prodre i hladan vazduh sa sjevera i da bude hladnija zima. Tako ove godine očekujemo da kraj novembra i početak decembra, kao i kraj decembra i januar budu hladniji", kaže Ristić.

Hladnija jesen i zima i snijeg već u novembru

Prema njegovoj dugoročnoj vremenskoj prognozi, već krajem septembra se očekuju prodori sa Sjevernog ledenog mora što će spustiti temperaturu i opet bi došlo do promjene cirkulacije što bi značilo da nećemo imati puno toplih dana i neće biti previše vruće na jesen.

Svijet

U Berlinu pronađene dvije bombe: Naređena hitna evakuacija

"Zato već u novembru možemo očekivati prvi snijeg, sa temperaturama u granicama normale. I decembar bi mogao biti kopija prethodnih decembara, sa povremenim blažim zahlađenjima uz padavine i blažim otopljenjima. Očekuje se da jesen i zima budu za nijansu hladnije od prethodnih", zaključuje Ristić.