Prošlo je 20 godina od 2003. godine koja je značajno obilježila svijet. Barem kroz jedan aspekt našeg područja, ali i svijeta.
Krenućemo prvo o dešavanjima u svijetu od kojih je prošlo 30 godina.
Rat u Iraku: U martu su Sjedinjene Države, zajedno sa koalicijom drugih zemalja, pokrenule invaziju na Irak. Rat je imao za cilj da ukloni Sadama Huseina sa vlasti i demontira oružje za masovno uništenje njegovog režima.
Epidemija SARS-a: Teški akutni respiratorni sindrom (SARS) se pojavio kao globalni zdravstveni problem. Epidemija je počela u Kini i proširila se na nekoliko drugih zemalja, što je dovelo do široko rasprostranjene panike i ograničenja putovanja. Zvuči previše poznato? Da, jeste. To smo imali sa koronom.
Katastrofa spejs šatla Kolumbija: 1. februara, spejs šatl Kolumbija se raspao tokom ponovnog ulaska u Zemljinu atmosferu, ubivši svih sedam članova posade na brodu.
Potpisivanje Ugovora o pristupanju 2003: 10 novih zemalja članica pristupilo Evropskoj uniji.
Toplotni talas u Evropi: Ozbiljni toplotni talas zahvatio je veći dio Evrope tokom ljetnjih mjeseci, uzrokujući veliku štetu na usevu i procijenjeno je da je umrlo 35.000 ljudi.
Zarobljavanje Sadama Huseina: 13. decembra, Sadama Huseina su uhvatile američke snage u blizini njegovog rodnog grada Tikrita u Iraku. Ubrzo nakon toga, lider Iraka obješen je.
2003. godina bila je značajna i za Rusiju i Kinu, obje države nastavile su da igraju važnu ulogu u inostranim odnosima u svijetu. Neki od važnijih događaja koji su se odigrali 2003. godine su:
Rusija - Zemlja nastavlja reformu pod Vladimirom Putinom koji je došao na vlast 2000. godine. Rusija nastavlja razvoj ekonomije i vojske, kao i povezanosti sa azijskim zemljama.
Daju svoj uticaj o dešavanjima u Iraku koji je pod NATO bombama.
Kina - Zemlja pod liderstvom predsjednika Hu Jintao koji je preuzeo kancelariju 2003. godine. Nastavljaju enormni rast ekonomije i postaju glavna ekonomija svijeta. Nastavljaju sa modernizacijom vojske. Kada je u pitanju diplomatija, nastavljaju veze sa azijskim državama i afričkim, kao i sa Rusijom.
Šta se to dešavalo kod nas? Svi tu krvavu 2003. pamte po zlu. Godina prosperiteta pretvorila se u godinu depresije.
Iako je Srbija otpočela proces i pridruživanje EU: Evropska unija započela je proces stabilizacije i pridruživanja sa Srbijom, BiH i Hrvatskom, što je preliminarni korak ka članstvu u EU.
Ubrzo nakon toga, uslijedio je šok za Srbiju i regiju.
Ubijen je Zoran Đinđić: Zoran Đinđić, predsjednik Vlade Srbije, ubijen je 12. marta. Taj događaj je imao veliki uticaj na političku situaciju u Srbiji i doveo je do perioda nestabilnosti i neizvijesnosti.
2003. je bila značajna i za Slobodana Miloševića i Vojislava Šešelja, dvije istaknute političke ličnosti u Srbiji.
Pregovori o pristupanju Hrvatske EU: Hrvatska je započela pristupne pregovore sa Evropskom unijom 3. oktobra 2003.
Ovi događaji su označili važne korake u integraciji zemalja Zapadnog Balkana u Evropu i njihov put ka konačnom članstvu u EU.
Slobodan Milošević: Slobodanu Miloševiću, bivšem predsjedniku Srbije, suđeno je na Međunarodnom krivičnom sudu za bivšu Jugoslaviju (MKSJ) po optužbama za ratne zločine, zločine protiv čovječnosti i genocid. Suđenje mu je počelo 2002. i nastavilo se do njegove smrti 2006. godine. Nikada nije osuđen.
Vojislav Šešelj: Vojislavu Šešelju, lideru Srpske radikalne stranke, takođe se sudi u Haškom tribunalu za slične optužbe. Suđenje mu je počelo 2007. i završeno 2018. oslobađajućom presudom. Naknadno ga je sud optužio u drugostepenoj presudi na 12 godina zatvora koje je Šešelj odslužio. Iako se sumnja da je riječ o političkoj odluci, lider Radikala uložio je žalbu na tu odluku, ali je Tribunal odbija.
Srbija je nastavila da radi na političkim i ekonomskim reformama. To je uključivalo napore u borbi protiv korupcije i organizovanog kriminala, kao i napore za poboljšanje poslovne klime u zemlji i privlačenje stranih investicija.
Srbija je takođe nastavila da radi na integraciji sa Evropom. To je uključivalo napore da se poboljšaju odnosi sa susednim zemljama, posebno u kontekstu procesa stabilizacije i pridruživanja Zapadnog Balkana Evropskoj uniji.
Zemlja se takođe suočila sa izazovima u pogledu svog odnosa sa međunarodnom zajednicom, posebno u kontekstu tekućeg rata u Iraku i situacije na Kosovu.
Zemlja se takođe suočila sa ekonomskim izazovima, sa visokom nezaposlenošću i teškom ekonomijom.
Sve u svemu, 2003. je bila značajna godina za Srbiju jer se zemlja suočila sa brojnim izazovima i prilikama u pogledu politike, privrede i spoljnih odnosa. Događaji koji su se odigrali te godine imali su trajan uticaj na razvoj zemlje i nastavljaju da oblikuju sadašnji politički, ekonomski i društveni pejzaž Srbije
Šta se dešavalo u BiH?
2003. je bila značajna godina za Bosnu i Hercegovinu jer je zemlja nastavila da se oporavlja od rata u BiH i radi na stabilnosti i integraciji sa Evropom. Neki od velikih događaja koji su se desili u Bosni i Hercegovini 2003. godine uključuju:
Ustavna reforma: BiH je usvojila paket ustavnih reformi koje su imale za cilj decentralizaciju vlasti i davanje veće nadležnosti entitetima, FBiH i Republici Srpskoj, kao i Distriktu Brčko.
Povratak izbeglica: BiH je nastavila da radi na povratku izbeglica i interno raseljenih lica koji su izbegli tokom rata u BiH.
Ekonomski razvoj: Zemlja se i dalje suočava sa ekonomskim izazovima, sa visokom nezaposlenošću i ekonomijom koja se bori.
Mirovna misija EUFOR-a: Evropska unija je u decembru 2004. godine rasporedila mirovnu misiju EUFOR Althea da podrži i ojača mirovne snage predvođene NATO-om, SFOR, koje su u zemlji od 1996. godine.
Ovi događaji su označili važne korake na putu BiH ka stabilnosti i integraciji sa Evropom, kao i napore da se pozabavi naslijeđem bosanskog rata i promoviše pomirenje među različitim etničkim grupama u zemlji.
Ko je preminuo?
Gregori Pek, američki glumac, najpoznatiji po ulozi u filmu "Ubiti pticu rugalicu"
Bob Houp, američki komičar i glumac
Elizabet Tejlor, britansko-američka glumica
Džoni Keš, američki muzičar
Džordž Plimpton, američki pisac i novinar.
Ovo su bili samo neki primeri, mnogi drugi ugledni ljudi su preminuli 2003. godine, iz oblasti zabave, politike, sporta i kulture.