Nisu samo gadne – bubašvabe u domovima potajno truju vazduh endotoksinima

Otkrića ističu da je suzbijanje štetočina ključno za čistiji i zdraviji vazduh u zatvorenim prostorima.

Istraživači sa Državnog univerziteta Sjeverne Karoline utvrdili su jasnu povezanost između obima najezde bubašvaba u domovima i količine alergena i bakterijskih toksina poznatih kao endotoksini koji se nalaze u unutrašnjem prostoru.

Endotoksini su fragmenti ćelijskog zida bakterija koji se oslobađaju kada bakterije uginu. Pošto bubašvabe konzumiraju širok spektar hranjivih materija, posjeduju raznovrsnu crijevnu mikrobiotu. Prethodne studije pokazale su da ovi insekti izbacuju velike količine endotoksina preko svog izmeta.

Iako ih i ljudi i kućni ljubimci mogu proizvoditi, istraživači su otkrili da je značajan dio endotoksina pronađenih u kućnoj prašini poticao iz fekalija bubašvaba.

„Endotoksini su važni za ljudsko zdravlje, jer je pokazano da njihovo udisanje izaziva alergijske reakcije. Ranija istraživanja u američkim domovima pokazala su da su nivoi endotoksina mnogo veći u domovima gdje su sami stanari prijavili prisustvo bubašvaba; ta povezanost je jača u domovima sa niskim primanjima nego u porodičnim kućama“, rekao je Kobi Šal, istaknuti profesor entomologije Blanton Dž. Vitmajr na Državnom univerzitetu Sjeverne Karoline i jedan od koautora studije.

Kako je sprovedeno istraživanje

Istraživanje je sprovedeno u višeporodičnim stambenim kompleksima u Raliju, Sjeverna Karolina. Naučnici su mjerili stepen najezde, uz nivo alergena i endotoksina u svakom domaćinstvu. Da bi uspostavili početna mjerenja, uzorci sedimentne i vazdušne prašine sakupljeni su pre početka bilo kakvog tretmana.

Rezultati su pokazali da su zaraženi domovi sadržali visoke količine endotoksina, pri čemu su ženke bubašvaba proizvodile otprilike dvostruko više nego mužjaci.

„Ženke jedu više od mužjaka, pa se samim tim iz njihovog izmeta oslobađa više endotoksina“, objasnila je Madhavi Kakumanu, istraživač na Državnom univerzitetu Sjeverne Karoline u Šalovoj laboratoriji i koautorka rada. Dodala je i da kuhinje obično sadrže više endotoksina nego spavaće sobe, jer bubašvabe tamo imaju obilje hrane.

Testiranje efikasnosti suzbijanja štetočina

Inficirani stanovi podijeljeni su u dve kategorije: netretirani i oni koji su dobili profesionalnu dezinsekciju radi uklanjanja bubašvaba. Istraživači su uključili i kontrolnu grupu stanova bez najezde. Uzorci prašine i insekata ponovo su prikupljeni nakon tri i šest mjeseci.

Domovi koji nisu bili tretirani konstantno su pokazivali visok nivo i alergena i endotoksina tokom čitave studije. Nasuprot tome, većina stanova u kojima je izvršena dezinsekcija bila je očišćena od bubašvaba i pokazala značajno smanjenje alergena i endotoksina.

„Kada eliminišete bubašvabe, eliminišete i njihove alergene. Malo smanjenje broja bubašvaba ne snižava nivo alergena, jer preostale žive bubašvabe nastavljaju da ih ispuštaju. Endotoksini su se značajno smanjili u domovima gde su bubašvabe eliminisane. Ova studija pokazuje da su bubašvabe najvažniji izvor endotoksina u zaraženim domovima“, rekao je Šal.

Šal je naveo da će buduća istraživanja ispitivati kako alergeni bubašvaba i endotoksini djeluju u životinjskim modelima astme, kao što su miševi.

„Postoji indikacija da astma može biti teža zbog interakcije alergena i endotoksina. Želimo da vidimo da li je to zaista slučaj kod miševa“, naveo je Šal.

(RTS)