Stari kontinent više ne sjedi za stolom gd‌je se donose odluke: Kako je EU pomnožena s nulom

Preko Indije i Pakistana, Jermenije i Azerbejdžana, pa sve do Izraela i Hamasa, Evropska unija nije igrala ozbiljnu ulogu niti u jednom procesu dolaska do dogovora između zaraćenih strana.

Istini za volju, pitanje je koliko će se neki od ovih sporazuma održati na snazi, te koliko je međunarodna zajednica mogla da utiče na to šta će se dogovoriti između strana u ratu.

Svijet

Stigao odgovor na prijetnje Putinu: To je terorizam

Ipak, ostaje činjenica da je Evropa bila skoro pa potpuno izolovana iz ovih procesa, osim proceduralnog učešća lidera poput Kira Starmera ili Emanuela Makrona.

Čak i ovo proceduralno učešće je završilo svojevrsnom sramotom za Evropu, kada uzmemo u obzir da je jedini značajan trenutak u kojem je jedan evropski lider učestvovao u pregovorima za kraj rata u Gazi bio kada je američki predsjednik Donald Tramp pozvao Starmera samo da bi ga "vratio na mjesto."

Između Kine i SAD-a, EU se potpuno izgubila

Međutim, ovo nije novitet, već dio trenda koji već godinama smanjuje evropski uticaj širom svijeta.

Najbolji primjer je situacija na Bliskom istoku, gd‌je je krajem 19. i početkom 20. vijeka sve bilo u rukama evropskih sila. Danas, osim nekog limitiranog uticaja pojedinih zemalja, Evrope nema među donosiocima odluka.

Svijet

Sijarto: Putin neće biti uhapšen u Budimpešti

Trend poništenja uticaja Evrope, odnosno Evropske unije, došao je kao rezultat rasta uticaj SAD-a, a onda i Kine. Ove dvije sile jednostavno imaju ili "provarljiviju" kulturu (u slučaju Amerike) ili ogromnu količinu novca koju su spremni mijenjati za uticaj (u slučaju Kine).

Između ove dvije sile, iako to nije izraženo kao tokom Hladnog rata, jednostavno nema mjesta za treći blok, bez obzira na činjenicu što EU ima veliki broj stanovnika koji imaju popriličnu kupovnu moć.

"Sila" u kojoj 27 ljudi odlučuje, a jedan od njih je Orban

Još jedna stvar koja ne ide u prilog EU i njenom statusu, odnosno pokušaju, "sile" je činjenica da blok suštinski nema svoje lidere, već se sve radi na principu konsenzusa predsjednika i premijera svojih 27 država članica.

Svijet

Džej Di Vens: Tramp još nije donio odluku o slanju raketa "Tomahavk" Ukrajini

Postoji institucija Evropske komisije, sa svojom predsjednicom Ursulom fon der Lajen, ali ona nema moći imune na veto jedne ili više država članica. Postoji i Evropski parlament, kao demokratska institucija, ali bez skoro pa ikakve moći, te koja u funkcionisanju suštinski sud‌jeluje samo kada se potvrđuje sastav Evropske komisije.

Jednostavnije rečeno, Brisel će vrlo rijetko imati stav kojeg može iznijeti u javnost, a i kada uspiju doći do jedinstva, obično to znači "razvodnjavanje" originalne ideje ili košta nekoliko koncesija liderima poput premijera Mađarske Viktora Orbana.

Kada pogledamo druge sile, one jednostavno nemaju te probleme. U Kini se odluke donose centralno, dok Amerika, iako zvanično demokratska, često zavisi od volje osobe koja sjedi u Bijeloj kući, gd‌je Kongres ne može adekvatno da reaguje i potencijalno zaustavi predsjednika.

U ovom kontekstu, EU sa svojim sistemom koji je napravljen na bazi konsenzusa jednostavno ne može biti "veliki igrač" na globalnom nivou.

Najavljuje se isključenje i iz dogovora o Ukrajini

Međutim, isključenje iz procesa pregovora o okončanju rata će Evropljanje najviše boljeti u Ukrajini, mada će to biti još jedan dokaz da Brisel jednostavno ne može, bez američke pomoći, rješavati probleme na svom pragu.

Kao što je to bio slučaj i u Bosni i Hercegovini, odnosno u široj bivšoj Jugoslaviji, EU tada jednostavno nije mogla doći do rješenja dok Amerika, sa svojom diplomatskom (i vojnom) moći nije uskočila, a sve indicije kažu da će slična situacija biti u Ukrajini.

Iako je Evropa, barem u teoriji, uključena u ovaj diplomatski napor da se rat zaustavi, činjenica da je Tramp ponovo promijenio stav i promovisao narative koji dolaze od ruskog predsjednika Vladimira Putina, jasno je da je njen uticaj izrazito mali.

Ako bi Tramp uspio napraviti dovoljno pritiska na ukrajinskog lidera Volodimira Zelenskog da on prihvati najvjerovatnije nepovoljan sporazum o kraju rata, jasno je da bi, osim Ukrajine, daleko najveći gubitnici bili Evropljani.

To bi bio krunski dokaz da EU jednostavno više nema mjesto za stolom, osim ako ono nije počasno ili "d‌ječije" bez prava glasa.

(Kliks)