Danas slavimo tri svetitelja: Bili su oličenje časti, vjere i mučeništva

Sveti Stefan Uroš Peti Nemanjić bio je posljednji car Srbije i posljednji vladar iz loze Nemanjića, pošto nije imao svojih direktnih potomaka.

Stefan Uroš je sin cara Dušana Silnog, jednog od najvećih srpskih vladara.

Društvo

Istorijski iskorak: SPC otvorila zvanični profil na Instagramu

Uroš je vladao od 1355. do 1371. godine, a epitet "nejaki" u narodu je dobio zato što se za njegovo vrijeme raspalo tadašnje veliko srpsko carstvo. Uroš za vrijeme svoje vladavine nije uspio da Srbiju zaštiti ni od spoljnih neprijatelja, ni od unutrašnjih nemira.

Najveći protivnik bio mu je Simeon Nemanjić, polubrat Dušana Silnog koji je čak proglasio nezavisnost u polovini carstva kojim je vladao, uprkos tome što su Uroša na državnom Saboru 1557. godine podržali čelnici Srpske pravoslavne crkve i vlastela.

Još za vrijeme svoje vladavine, Uroš je dobio savladara Vukašina Mrnjavčevića. Pošto Uroš nije imao potomke, presto je kasnije trebalo da naslijedi Vukašinov sin Marko Mrnjavčević.

Uroš Nejaki umro je pod nerazjašnjenim okolnostima 2. ili 4. decembra. Srpska pravoslavna crkva prihvatila je verziju po kojoj ga je u lovu, kada se sagnuo da popije vodu iz rijeke, ubio lično Vukašin, koji je pošto-poto želio da preuzme presto.

SPC je Uroša Nejakog proglasila za sveca i mučenika tek dva vijeka poslije njegove smrti. Rasprave oko toga da li je Uroš zaslužio da dobije titulu sveca ili ne traju i danas, a glavni argument kritičara je da se poslije njegove vladavine Srbija raspala na mnogo malih despotovina.

Kao što za života nije stekao dovoljno poštovanja, Uroš ni poslije smrti nije imao ugled koji je dostojan jednog cara. Njegove mošti najprije su ležale u manastiru Svetog Uroša u Nerodimlju. Potom je srpski monah Hristifor 11. maja 1705. Uroševe mošti prenio u manastir Jazak. Poslije su iz Jazaka Uroševe mošti prenesene u Vrdnik, pa u Krušedol, pa su opet vraćene u Jazak.

Za vrijeme Drugog svjetskog rata, iz straha da će ustaše uništiti posmrtne ostatke posljednjeg srpskog cara, mošti Uroša Nejakog krišom su prenesene u Sabornu crkvu u Beogradu, gdje i danas počivaju.

Srbija

Mitropolit Teodosije: Međunarodna zajednica da preuzme odgovornost za zaštitu SPC na Kosmetu

Sveti Joanikije Devički

Joanikije Devički bio je Srbin koji je rođen u prvoj polovini 14. veka u pobožnoj porodici u Metohiji i koji je rano napustio dom da bi postao isposnik u jednoj pećini iznad manastira Crna rijeka.

Oko njega se ubrzo sakupilo monaško bratstvo, a Joanikije je uživao i veliki ugled među običnim svijetom. Ali u potrazi za usamljenim mjestom gdje će moći da se preda vjeri, on odlazi u Drenicu. Na mjestu zvanom Devič, u jednoj šupljoj bukvi, uredio je sebi stanište i tu ostao da živi.

Mještani sa cijelog zapadnog Kosova dolazili su da čuju njegove mudre riječi ili da umole iscjeljenje.

Kad je za Joanikijevu iscjeliteljsku moć saznao despot Ðurađ Branković, doveo mu je svoju teško bolesnu ćerku. A u znak zahvalnosti za njeno izlječenje podigao je u Deviču crkvu posvećenu Vavedenju, a zatim i cijeli manastir.

U ovom manastiru je Joanikije Devički doživio duboku starost gdje je i umro 1430. godine, a njegove mošti se nalaze u Deviču.

Za vrijeme Prvog svjetskog rata austrougarski vojnici, po naređenju jednog mađarskog oficira, pokušali su da razvale Joanikijevu grobnicu, ali u tome nisu uspjeli.

Početkom Drugog svjetskog rata Albanci su zapalili manastir Devič, a igumana Damaskina Boškovića ubili. Ali već 1947. godine monahinja Paraskeva je s jednom iskušenicom, docnije monahinjom Teklom, obnovila manastir.

Manastir Devič oskrnavila je i OVK rajem juna 1999. godine nakon povlačenja jugoslovenskih snaga bezbjednosti sa KiM i dolaska francuskih snaga KfOR-a. Nažalost, manastir je opljačkan, razbijena je ploča na ćivotu Svetog Joanikija, a ikone su oskrnavili pripadnici OVK. Marta 2004. manastir je spaljen u prisustvu vojnika KfOR-a.

Grobnica Joanikija Devičkog je otvorena i oskrnavljena, a kasnije je djelimično obnovljena i od 2012. čuva je policija.

Društvo

SPC slavi Andrejevdan: Ovo su narodna vjerovanja na današnji dan

Prorok Avakum

Ovaj svetac je prorekao opustošenje Jerusalima. Jednoga dana Avakakum je nosio ručak radnicima na njivi, kad mu se odjednom pojavio anđeo Gospodnji i obratio mu se - Odnesi ručak koji imaš u Vavilon Danilu, u jamu lavovsku.

Tada ga je anđeo uzeo za kosu i prenio ga u Vavilon, kod jame koju mu je naznačio, u koju je Danilo bio bačen po naređenju cara Kira. On je bio kažnjen jer se nije poklonio idolima.

“Danile, Danile, primi ručak što ti ga posla Bog“, viknu Avakum. Danilo je prihvatio ručak i pojeo ga.

Poslije toga je anđeo ponovo uzeo Avakuma i prenese u Judeju, nazad na njivu. Još je Avakum prorokovao o oslobođenju Jerusalima i vremenu Hristovom. Upokojio se u dubokoj starosti i sahranjen u mjestu Kela. Mošti su mu otkrivene u vrijeme Teodosija Velikog.

(Telegraf.rs)