Više nije šala, stiže sistem upozorenja: Za ovu pojavu kažu da je "kretanje Boga"

Opština Karataj u centralnoj turskoj provinciji Konja započela je implementaciju sveobuhvatnog sistema ranog upozoravanja na pojavu vrtača, kako bi se odgovorilo na sve veće rizike urušavanja tla uzrokovane klimatskim promjenama i padom nivoa podzemnih voda.

Projekat, koji se finansira sredstvima Evropske unije, realizuje se u saradnji Opštine Karataj, Istraživačkog centra za vrtače Univerziteta tehničkih nauka u Konji i Međunarodnog poljoprivrednog istraživačkog instituta Bahri Dagdaš.

Cilj je uspostavljanje naprednog sistema nadzora koji će omogućiti rano prepoznavanje područja pod povećanim rizikom.

Sistem će koristiti terenske mjerne stanice i satelitske podatke za izradu veb-platforme koja će istovremeno pratiti nivo podzemnih voda, količinu padavina, vlažnost tla i deformacije površine zemljišta. Time će se omogućiti pravovremeno otkrivanje potencijalnih prijetnji i smanjenje posljedica po stanovništvo, poljoprivredu i infrastrukturu.

Prikupljeni podaci biće dostupni putem posebno prilagođenih digitalnih kontrolnih tabli za poljoprivrednike i opštinske službenike, čime će se uspostaviti integrisani digitalni sistem za praćenje i upravljanje rizicima od vrtača u regiji.

Svijet

Za vrtače u Turskoj kažu da su biblijsko proročanstvo: "Bog se kreće"

Jedan od ključnih elemenata projekta je povezivanje sistema ranog upozoravanja s urbanističkim planiranjem, uključujući elektronsko zoniranje i procedure izdavanja građevinskih dozvola, kako bi se omogućilo donošenje odluka o gradnji na osnovu procjene rizika.

Govoreći za Anadoliju, načelnik opštine Karataj Hasan Kildža istakao je hitnost rješavanja problema sve češće pojave rupa u tlu, naglašavajući da su klimatske promjene i prekomjerno crpljenje podzemnih voda glavni uzroci ubrzanog nastanka ovih pojava.

„Biće izrađen dinamički model vrtača, što je izuzetno važno“, rekao je Kildža, navodeći da se broj urušavanja tla iz godine u godinu povećava upravo zbog smanjenja podzemnih vodnih resursa.

Svijet

Vrtača progutala vodu iz kanala, čamci nasukani

On je priznao da je precizno predviđanje nastanka vrtača izuzetno zahtjevno, uporedivši ga s prognoziranjem zemljotresa, ali je izrazio uvjerenje da će projekat omogućiti identifikaciju područja s visokim rizikom putem detaljnih modela.

Prema sveobuhvatnoj studiji turske Uprave za vanredne situacije i katastrofe (AFAD), u centralnoanatolskim provincijama Konja, Karaman i Aksaraj mapirane su ukupno 684 vrtače, od čega se čak 655 nalazi na području provincije Konja.

Studija posebno ističe Zatvoreni basen Konje kao najugroženije područje, a kao glavne razloge sve češće pojave urušavanja tla navodi klimatske promjene, dugotrajne suše i nekontrolisano korišćenje podzemnih voda za navodnjavanje.